میراث ناملموس ایران در آیینه جهان/۱

موسیقی ایرانی نیز از آن هنرهایی است که در طول سالیان متمادی از استادی به هنرجوی دیگر منتقل شده است و افراد سرشناس بسیاری برای آنچه که امروزه به عنوان موسیقی سنتی ایرانی شناخته می شود زحمت کشیده اند.

«ردیف موسیقی آسیل» اولین پوشه مستقل ایران بود که در سال 2008 در آنلاین در فهرست میراث معنوی یونسکو به ثبت رسید.

تاریخ هنر موسیقی در ایران قبل از میلاد مثلاً در تپه چغامیش دزفول مهری با قدمت 3400 سال پیدا شد که گروهی از نوازندگان در آن چنگ، شیپور، شیپور و… می نواختند. کشف این سنگ نگاره و سایر آثار مشابه در این منطقه دلیلی بر این است که در ایران باستان نوازندگان زیادی وجود داشته است.

بر اساس اسناد تاریخی، موسیقی ایرانی به دو دسته قبل و بعد از اسلام تقسیم می شود. موسیقی سنتی ایران متشکل از سازها، مقام ها، زوایا، آوازها و فرم های منحصر به فرد آن است که امروزه شامل 7 ساز و 6 آواز می باشد. از 7 دستگاه موسیقی ایرانی می توان به ساز شور، ساز سهگاه، ساز چهارگاه، ساز همایون، ساز ماهور، ساز نوا و ساز پنجگاه راست اشاره کرد.

آواز را نیز می توان وسیله ای کوچک و مختصر در نظر گرفت. از معروف ترین آهنگ های این مرز و بوم می توان به آواز ابوعطا، آواز دشتی، آواز افشاری، آواز بیات ترک، آواز اصفهان، آواز بیات کرد و آواز شوشتری اشاره کرد.

گفته می شود پروژه سریال موسیقی ایرانی در سال 1382 از سوی رئیس وقت شورای نویسندگان و پژوهشگران خانه موسیقی مطرح شد که به دلیل عدم حمایت مالی معاونت موسیقی وزارتخانه متوقف شد. از راهنما

مجدداً در سال 1386 سازمان میراث فرهنگی مسئولیت حمایت مالی از این پروژه را بر عهده گرفت و اقدامات اجرایی ثبت پروژه در کمیته مشترکی به ریاست هومان اسعدی انجام شد و فیلم مستند تولید شد.

ساخت این مستند با حضور خوانندگان بزرگی چون محمدرضا شجریان، حسین علیزاده، حاتم عسگری، فرهاد فخرالدینی، کیانی، طلا، ظریف و دیگر اساتید آواز یکی از مهم ترین بخش های این اثر بود. به صورت میدانی و با کمک اساتید دانشگاه تهران، خانه موزیک و یکی از مستندها تهیه شده است.

در نهایت می توان گفت که ثبت این رویداد در میراث جهانی یونسکو برای ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ثبت موسیقی ایرانی به عنوان میراث جهانی، جایگاه فرهنگی کشور را در بین ملل مختلف بهبود می بخشد و تاثیر مهمی داشته است.

ثبت موسیقی ایرانی در فهرست جهانی نیز به مردم و مسئولان یادآور شد که موسیقی ایرانی پتانسیل بسیار بالایی دارد و نباید فراموش شود.

منبع:

anthropologyandculture.com

انتهای پیام