مردی که زیاد می‌نوشت/ از خاطره‌نویسی‌های روزانه تا تقویم یادداشت‌های محرمانه

ایسناپلاس-میثم امیری. علی اکبر هاشمی رفسنجانی سیاستمدار و نویسنده بود. در مورد سیاست او بسیار گفته شده است، اما در مورد عادت های نوشتن او کمتر گفته شده است. هاشمی هر روز با قلم و کاغذ یادداشت برداری می کرد. در این متن سعی می کنم ثابت کنم که نوشتن بخشی از رفتار هاشمی بوده است. به گفته پسرش یاسر، او برای آرامش دلش نوشت. (1) از متون نیز مشهود است. راحت‌تر می‌توانست هر چیزی را که می‌گوید یا در سر دارد روی کاغذ بیاورد. لیست مکاتبات هاشمی رفسنجانی حیرت انگیز است. مخصوصاً اگر بدانیم که هنوز ده ها هزار صفحه از رکوردهای «آسیای زیرزمینی نظام» (2) توسط مردم دیده نشده است.

هاشم چه شکلی است؟ سیاستمدار یا نویسنده؟ عینک نزد. اما عکسی که جعفر شیرعلی نیا احتمالا به نظر آیت الله برای زندگی و تایمز هاشمی انتخاب کرده بود عکس عینکی بود. (3) وقتی یک فرد غیر دیدنی و به شدت سیاسی بر عکسی با عینک تأکید می کند، به این معنی است که خواندن و نوشتن شخصیت او را شکل می دهد. خواندن به کنار، نوشتن روش همیشگی او بود.

با نویسندگی آقای بروجردی را بشناسید

چون خان سیوط بود. فقط نوشتن می توانست شاگرد بی نام رفسنجانی را به مرجع تقلید زمان سید حسین بروجردی پیوند دهد. به آیت الله العظمی نامه نوشت. “من درسم را می دانم، مرا امتحان کن!” مرحوم آقای بروجردی قبل از خواندن نامه شعری از علفیه بن مالک را قرائت کردند. رو به هاشمی کرد. ادامه هید. هاشمی همچنان آن شعر و هر آنچه آیت الله اعظمی خواسته بود حفظ کرد. مرجه او را دوست داشت و او را از نظر مادی و معنوی تشویق می کرد. (4)

هاشم از مکتب شیعه

با هاشمی آجین می نویسد. در دوران دانشجویی در مؤسسه چاپی (5) مشغول به کار شد و به ناچار از همان دوران با ماشین تحریر آشنا شد. و همین دوستی و جمع دوستان و علاقه به نویسندگی او را به فکر انتشار مجله ای از مکتب تشیع انداخت. توجه به گسترش افکار در زمانی که مدرنیته هنوز به صحنه نرسیده بود. (مثلاً در همان سال ها نورانی آقای بروجردی چیزی شبیه چرخ گوشت داشت و آن را به زمین می زد تا برایش چای بیاورند، امام خمینی به ایشان فرمودند: «این چیست؟ زنگ کنار شماست. ..”) (6)

آغاز ترجمه و چاپ کتاب

هاشمی در اوایل دهه چهل به مردی مؤثر در مبارزات تبدیل شد، بدون اینکه این نفوذ توسط ساواک به درستی تشخیص داده شود. وقتی گریزان به نوگ رفت و از دست نگهبانان فرار کرد، کتاب مسئله فلسطین را ترجمه کرد. وی این ترجمه را در ادامه فعالیت های پژوهشی خود در مکتب اسلام دید. کتاب مسئله فلسطین به دست مصدق رسید. او آن را دوست داشت و به همین دلیل این کتاب را دید. (7) هاشمي ديگر كتابهاي خود را نيز در بحبوحه مبارزات تأليف كرد.

اساساً شیوه مبارزه هاشمی بر اساس نوشتار تعریف می شد. یا بیانیه می نوشت، یا پیام می داد و انتقام می گرفت، یا قطعنامه تهیه می کرد.

اگر مخالفت حضرت امام با لایحه کاپیتولاسیون را نقطه عطفی در سال های مبارزه بدانیم، باید به نقش هاشمی زرنگ توجه کرد. این هاشمی رفسنجانی است که اسناد و مذاکرات مربوط به این لایحه را تهیه، طبقه بندی و تنظیم و به همراه گزارش کامل به امام تحویل داد. (8) اینجا بود که امام فریاد زد. ما را فروختند…

تفسیر هاشمی بر هادی

هاشمی در سال 54 پس از یک سلسله اقدامات مجاهدانه شگفت انگیز برای انقلاب به زندان افتاد. او در اینجا کار بزرگی انجام داده است. بهتر است این قسمت را از قول خود آیت الله بخوانید.

«از افسران ساواک خواستم که قرآن را به من بدهند، امتناع کردند… از حافظه ام کمک خواستم، زیرا در آن روزها بیشتر آیات قرآن را کلمه به کلمه و به ترتیب حفظ می کردم. شانس خدا به من کمک کرد و نتایج خوبی گرفتم. با اینکه دستگاه یادداشت برداری نداشتم، صفحات ذهنم مطالب و مضامین فراوان قرآن را ضبط و تنظیم می کرد. (9)

علاوه بر این، تقریباً 25 جزء از قرآن را در زندان (در فواصل زمانی مختلف) حفظ کرد. در زمان دستگیری در سال 54 به تدریج محدودیت ها کاهش یافت و به او کتاب و لوازم التحریر دادند. این اکبر هاشمی است که با نوشتن درد زندان اوین را شیرین می کند:

بعد از نماز صبح مشغول بودم و تا حدود ظهر این کار را انجام می دادم». (یکسان)

و

«در پایان، بیست و دو دفتر (دویست صفحه) با برگه های فشرده، مختصر و نمایه پر شد» (همان).

اکبر هاشمی رفسنجانی در جلسات زندان این لغزش ها را از زیر عبا به دست همسرش زیر چادر می داد. (یکسان)

این رساله‌ها بعداً مبنای تفسیر کتاب راهنما در 22 جلد (به تعداد دفتر) قرار گرفت که توسط گروهی از محققین تهیه و در سال 1351 جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را دریافت کرد. (10)

اکبر هاشمی در همان زندان نقدی بر کتاب فلسفه تاریخ دکتر پیمان نوشت. با این حال، مشخص نیست که چه اتفاقی برای این یادداشت ها افتاده است. (11)

به نوشتن پست های روزانه ادامه دهید

بعد از پیروزی انقلاب خبری از کارهای آقای هاشمی نبود. کشور در بحران، جنگ و تروریسم است. اما آیا ممکن است هاشمی ننوشته باشد؟ در تمام این سال‌ها که در کانون درگیری‌های سیاسی و نظامی قرار داشت، خاطرات خود را می‌نوشت. پس از پایان دوره ریاست جمهوری وقت آزاد داشت تا خاطرات سال های انقلاب و مهمتر از آن خاطرات دهه 60 را منتشر کند. انتشار این خاطرات انقلابی انقلابی در روایت تاریخ سیاسی پس از انقلاب محسوب می شود. کتاب های هاشمی رفسنجانی در سال های 60 تا 1356 به طور مرتب منتشر می شد. خاطرات. رئیس جمهور ایران همه مطالب منتشر شده را قبل از انتشار دید. این داب هاشمی بود که قبل از انتشار خاطرات از نظر رهبری مطمئن شد. روزی نیست که هاشمی درباره او چیزی ننویسد. نویسندگی برای هاشمی آنقدر سخت بوده که گاهی خاطرات پنهانی را در تقویم کوچکی که معمولاً همراهش بود یادداشت می کرد. (11) تحلیل ها، یادداشت ها و وقایع نگاری های متعدد هاشمی منتشر نشده است. هنوز اسناد هاشمی درباره جنگ و نامه‌هایی که برای صدام و دیگر شخصیت‌های مهم سیاسی مانند یاسر عرفات کامل فرستاده منتشر نشده است. حتی وصیت هاشمی هم دست خانواده اش نیست. (12) با این حال هیچ سیاستمدار مدرنی به اندازه او ننوشته است.

نامه معروف 1988

انتخابات سال ۱۳۸۷ هاشمی را در سرفصل اخبار قرار داد. عمدتاً به این دلیل که محمود احمدی نژاد در 13 خرداد 1387، هاشمی رفسنجانی را به عنوان مدیر اصلی جناح مخالف می دانست. فردای سخنرانی احمدی نژاد مراسم ختم امام برگزار شد. هاشمی در حضور دوربین ها به سراغ احمدی نژاد رفت و به او «کاغذ» داد. وی سخنان احمدی نژاد در آن روزنامه را تکذیب کرد. (13) چند روز بعد نامه ای به رهبر نوشت. عکس هایی از این لحظه منتشر شده است. آیت الله لباس فرم سفید به تن داشت اما عینک نمی زد. صفحات A4 شماره گذاری شده بودند، متن تقریباً بدون خط و خش. اما جالب اینجاست که این متن با متن نهایی که بعدا منتشر شد تفاوت دارد. عبارات «مقام معظم رهبری» و «امام راحل» و «آیت الله شهید مظلوم دکتر بهشتی» بعداً به متن اضافه شد; (14) تعارف اجباری که به توصیه مشاوران به بدن نامه پیوست شود. کلمه کلیدی را می توان در عکس پیدا کرد و یادآور چهارمین داستان زندگی نامه شاهان گلستان سعدی است که می گوید: سران هاشمی) بر کوهی نشسته بودند و بندر کاروان بسته بود و رعایای بلدان اهل مکائد بودند. (یعنی حیله) آنها را به وحشت انداخت و لشکر سلطان شکست خورد… و تاریخ… حکیمان. از آن کشورها (که احتمالاً اکبر هاشمی یکی از آنها بوده است) از طرف دیگر برای نجات از آسیب، همین رایزنی کردند که اگر این طایفه هم از این روش (یعنی راه) پیروی کنند، وقتی استقامت کنند، مقاومت خواهد شد. جلوگیری شد (یعنی غیرممکن)…

هاشمی فقط این قسمت از آن ماجرای عجیب را انتخاب کرد و گفت که رفتار با ترانه با مهربانی و محبت عاقبت بدی دارد.

منبع می تواند بیل بگیرد. چو پر است، از پشته عبور نکنید

اما آقای هاشمی شعر را اندکی تغییر داد و به جای «گذر» در مصراع دوم، دوباره همان «گرفتن» را به کار برد تا چینش زبانی سیاس کرمانی شاعر شیرازی از مقصودش منحرف نشود. این نوع تحریفات ادبی در بین سیاستمداران رایج است. تغییر جزئی در واقعیت یا ساده سازی واقعیت برای رسیدن به یک هدف.

توجه داشته باشید:

1. https://www.yjc.news/00OtLy

2. این عبارت برگرفته از توصیف حسن روحانی از هاشمی رفسنجانی است.

http://rajanews.com/node/263685

3. نگاه کردن

https://ketab.ir/book/62add692-2dc5-400b-8798-650162c5294d

4. هاشمی رفسنجانی، اکبر (1376)، عصر مبارزه، نشر معارف اینگلابل، ص87.

5. همان صفحه 94

6. https://b2n.ir/n34902

7. هاشمی رفسنجانی، اکبر (1376)، عصر مبارزه، نشر معارف اینگلابل، ص 172.

8. همان صفحه 197

9. همان، ص 307 تا 310

10. https://wiki.ahlolbait.com/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9 %85 %D8%A7

11. mshrgh.ir/63990

12. khabaronline.ir/xgwrc

13. https://rafsanjani.ir/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1?period= ساعت 7:00

14. mehrnews.com/x9CgW

انتهای پیام/