احکام، نیت و زمان غسل نیمه شعبان چگونه است؟
غسل نیمه شعبان از جمله اعمال مستحب است که همزمان با نیمه شعبان انجام آن توصیه شده است. زمان غسل نیمه شعبان و نیت غسل نیمه شعبان چگونه است؟
شب نیمه شعبان، شب بسیار مبارکی است و از امام جعفر صادق (ع) درباره فضیلت شب نیمه شعبان روایت است که «از حضرت امام محمد باقر (ع) سؤال شد از فضیلت‌های شب نیمه شعبان. ایشان فرمود: “آن شب افضل شب‌ها است بعد از شب قدر و در آن شب خداوند عطا مى‌فرماید به بندگان، فضل خود را و مى‌آمرزد ایشان را به مَنّ و کَرَم خویش، پس سعى و کوشش کنید در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در آن شب.
پس به درستى که آن شبى است که خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدّس خود که دست خالى برنگرداند سائلى را از درگاه خود، مادامى که سؤال نکند معصیت را و آن شب آن شبى است که قرار داده حَقّ تعالى آن را از براى ما به مقابل آنکه قرار داده شب قدر را براى پیغمبر (ص) پس کوشش کنید در دُعا و ثنا بر خداى تعالى”
توصیه می گردد در کنار انجام کارهایی همچون استفاده از آویز ماشین، استکیر ماشین نیمه شعبان و یا استکیر ماشین مذهبی اعمال مذهبی مانند غسل کردن و خواندن زیارت عاشورا را انجام دهید.
غسل نیمه شعبان
از جمله برکات شب نیمه شعبان ولادت با سعادت امام زمان (عج) در این شب در سال ۲۵۵ هجری قمری است. امام زمان (عج) در چنین شبی در شهر سامرا دیده به جهان گشودند.
اعمال شب نیمه شعبان در مفاتیح‌الجنان ذکر شده است. یکی از آنها غسل است که سبب تخفیف گناهان می‌شود. غسل نیمه شعبان از جمله غسل‌های مستحب زمانی است که جزو اعمال روز نیمه شعبان نیز به حساب می‌آید. زمانی به غسل، غسل مستحبی گفته می‌شود که انجام آن در زمان خاصی مستحب است.
نیت غسل نیمه شعبان
لازم نیست شخص در وقت غسل، نیت کند که غسل واجب یا مستحب می‌کنم و اگر فقط به قصد قربت، یعنى براى انجام فرمان خداوند عالم غسل کند کافى است. بنابراین در هیچ غسلی لازم نیست نیت وجوب یا استحباب بکنید، بلکه اگر انجام غسل با نیت قربت باشد کفایت می‌کند.
غسل نیمه شعبان در کتاب زادالمعاد
«و غسل در شب نیمه شعبان سنت است و از حضرت صادق (ع) منقول است كه روزه بداريد ماه شعبان را و در شب نيمه آن غسل كنيد كه باعث تخفيف گناهان شما باشد و رحمت الهى شما را دريابد.»
غسل نیمه شعبان در مفاتیح الجنان
شب نيمه شعبان شب بسيار مباركى است. اين شب چند عمل دارد اوّل: غسل كردن كه باعث تخفيف گناهان است.
غسل نیمه شعبان در کتاب بلدالامین
لَيْلَةَ اَلنِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ يُسْتَحَبُّ فِيهَا اَلْغُسْلُ وَ فِي هَذِهِ اَللَّيْلَةِ وُلِدَ اَلْقَائِمُ (ع)
در شب نیمه شعبان، غسل مستحب است و در این شب امام زمان (عج) متولد شدند.
احکام غسل مستحبی
- غسل‌های زمانی، با اعمالی که طهارت را باطل می‌کنند، باطل نمی‌شود.
- برخی از علما معتقدند که خوابیدن باعث باطل شدن غسل مستحبی می‌شود.
- طبق نظر اکثر علما غسل مستحبی نمی تواند جایگزین وضو بشود.
لزوم وضو بعد از غسل نیمه شعبان برای نماز
آیات عظام امام خمینى، بهجت، خامنه اى و صافى: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، ولى با غسل هاى دیگر (چه واجب یا مستحبّ) نمىشود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.
آیت الله فاضل: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل هاى واجبِ دیگر غیر از غسل استحاضه متوسطه، نیز مىتواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه بهتر است وضو هم بگیرد.
آیات عظام خویی، تبریزى، سیستانى، نورى، زنجانی و وحید: کسى که غسل جنابت کرده، نباید براى نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل هاى دیگرِ واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و با غسل هاى مستحب، نیز مىتواند بدون وضو نماز بخواند اگر چه احتیاط مستحبّ آن است که وضو هم بگیرد.
آیات عظام مکارم و روحانی: با هر غسلى مىتوان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحبّ، ولى احتیاط مستحبّ آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.
اعمال شب و روز نیمه شعبان
این شب، شب بسیار مباركى است. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است كه از امام محمدباقر علیه‌السلام در مورد فضیلت شب سؤال شد؛ امام فرمود آن شب بعد از لیلة القدر افضل شب‌ها است. در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا مى‌فرماید و ایشان را به مَنّ و كَرَم خویش مى‌آمرزد.پس سعى و كوشش كنید در تقرّب جستن به سوى خداى تعالى در شب نیمه شعبان، كه آن شبى است كه خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود كه سائلى را از درگاه خود تا زمانی كه مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالى برنگرداند.
و آن شبى است كه قرار داده حق تعالى آن را از براى ما به مقابل آن كه قرار داده شب قدر را براى پیغمبر ما صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله. پس كوشش كنید در دعا و ثنا بر خداى تعالی و از جمله بركات این شب مبارك آن است كه ولادت با سعادت حضرت صاحب عصر امام زمان ارواحُنا لَهُ الفداء در سحر این شب سال دویست و پنجاه و پنج در سامراء واقع شده و باعث مزید شرافت این شب مبارك شده است.
براى شب نیمه شعبان چند عمل وارد شده است:
1- یکی از اعمال شب نیمه شعبان غسل است، كه باعث تخفیف گناهان مى‌شود.
2- احیاء این شب به نماز و دعا و استغفار. و در روایت است كه هر كس شب نیمه شعبان را احیا دارد؛ نمیرد دل او در روزى كه دل‌ها بمیرند.
3-یکی دیگر از اعمال شب نیمه شعبان، زیارت امام حسین علیه السلام است كه افضل اعمال شب نیمه شعبان است.و باعث آمرزش گناهان است و هر كس بخواهد با او مصافحه كند روح صد و بیست و چهار هزار پیغمبر زیارت كند آن حضرت را در این شب و اَقَلِّ زیارت آن حضرت آن است كه به بامى برآید و به جانب راست و چپ نظر كند پس سر به جانب آسمان بلند كند و زیارت كند آن حضرت را به این كلمات:
“اَلسَّلامُ عَلَیْكَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْكَ وَ رَحْمَةُاللّهِ وَ بَرَكاتُهُ.” و هر كس در هر كجا باشد در هر وقت كه آن حضرت را به این كیفیت زیارت كند امید است كه ثواب حجّ و عُمره براى او نوشته شود .
4- خواندن دعایی كه شیخ و سیّد نقل كرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان صلوات الله و سلامُه عَلَیْهِ است.
اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا (هذِهِ) وَ مَوْلُودِها
خدایا به حق این شبى كه ما در آنیم و به حق آن كس كه در آن به دنیا آمده
وَ حُجَّتِكَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلاً فَتَمَّتْ كَلِمَتُكَ
و حجتت و موعود آن كه همراه كردى به فضیلت این شب فضیلت دیگرى و بدین سبب تمام شد كلمه تو
صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِكَ وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِكَ نُورُكَ الْمُتَاَلِّقُ
به راستى و عدالت تغییر دهنده‌اى براى كلمات تو نیست و پس زننده‌اى براى آیات تو نیست آن نور درخشانت
وَ ضِیاَّؤُكَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیاَّءِ الدَّیْجُورِ الْغائِبُ
و آن روشنى فروزانت و آن نشانه نورانى در شب تاریك ظلمانى آن پنهان
الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ كَرُمَ مَحْتِدُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ شُهَّدُهُ وَاللّهُ ناصِرُهُ
غایب از انظار كه ولادتش بزرگ و كریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور
وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ وَالْمَلاَّئِكَةُ اَمْد ادُهُ سَیْفُ اللّهِ الَّذى لا یَنْبوُ
و كمك كار او است در آن هنگام كه وعده‌اش برسد و فرشتگان مددكارش باشند آن شمشیر برنده خدا كه كُند نشود
وَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبوُ وَ ذوُالْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبوُا مَدارُ الَّدهْرِ
و نور او كه خاموش نگردد و بردبارى كه كار بى رویه انجام ندهد چرخ روزگار به خاطر او گردش كند
وَ نَوامیسُ الْعَصْرِ و َوُلاةُ الاْمْرِ وَالْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ ما یَتَنَزَّلُ فى لَیْلَةِ
و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد
الْقَدْرِ وَ اَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ تَراجِمَةُ وَحْیِهِ وَ وُلاةُ اَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ
و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحى خدا و سرپرستان امر و نهى او
اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى خاتِمِهْم وَ قآئِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ
خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان كه در پس پرده است از عوالم آنها
اَللّهُمَّ وَ اَدْرِكَ بِنا اءَیّامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ وَاجْعَلْنا مِنْ اَنْصارِهِ وَاقْرِنْ ثارَنا
خدایا ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان و از جمله یارانش قرارمان ده و خونخواهى ما را
بِثارِهِ وَاكْتُبْنا فى اَعْوانِهِ وَ خُلَصاَّئِهِ وَ اَحْیِنا فى دَوْلَتِهِ ناعِمینَ
به خونخواهى او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما و ما را در دولتش شادكام
وَ بِصُحْبَتِهِ غانِمینَ وَ بِحَقِّهِ قآئِمینَ وَ مِنَ السُّوَّءِ سالِمینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
و متنعم و به همنشینیش بهره‌مند و به گرفتن حقش پابرجا بدار و از بدی‌ها بر كنارمان كن اى مهربان‌ترین مهربانان
وَالْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَواتُهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ
و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهاى او بر آقاى ما محمد
خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ الصّادِقینَ وَ عِتْرَتِهَ
خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد
النّاطِقینَ وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ واحْكُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْكَمَ الْحاكِمینَ .
خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد
النّاطِقینَ وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ واحْكُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْكَمَ الْحاكِمینَ .
و از رحمت خود دور ساز تمام ستمكاران را و میان ما و ایشان داورى كن اى محكم‌ترین حكم كنندگان.