در طراحی یک وب‌سایت رابط کاربر و تجربه کاربر به یکدیگر وابسته‌اند. با وجود وابستگی به هم نمی‌شود تفاوت ui و ux را نادیده گرفت. در این مطلب به طور مفصل به بیان تفاوت ui و ux می‌پردازیم. برای این کار ابتدا به معرفی رابط کاربری یا ui می پردازیم و سپس ux را تعریف می کنیم.
معرفی ui
رابط کاربری ui مخفف شده User Interface است. Ui طراحی بصری صفحه است و عناصر تعاملی صفحه سایت را شامل می‌شود. عناصر شامل دکمه‌ها، فرم‌ها، تاشو کاری‌ها، منوها، آیکون‌ها، تنظیمات، طراحی گرافیکی، فونت‌ها، اندازه‌ها، ترکیب رنگ‌ها و… است. کاربر به‌وسیله آن با یک صفحه یا نرم‌افزار تعامل دارد و می‌تواند از آن استفاده کند. رابط کاربری یک وب‌سایت مواردی مانند صفحات، فرم‌های درج اطلاعات، منوها و دکمه‌های لینک است که کاربر به‌وسیله آن از وب‌سایت استفاده می‌کند. رابط کاربری سیستم‌عامل هم شامل پنجره‌ها، آیکون‌ها، منوها و صفحه‌ها می‌شود و تعامل کاربر با سیستم از طریق آن است.
یک ui خوب باید ویژگی‌هایی مثل ساده بودن، قابل فهم بودن، قابل دسترس بودن و زیبایی را داشته باشد. رابط کاربری سه بخش اصلی ورودی (ksunput)، خروجی (output) و عناصر همگام (synchronous)را دارد. در واقع از همکاری این سه بخش است که تعامل میان کاربر و نرم‌افزار یا وب‌سایت به وجود می‌آید.
دلایل اهمیت ui
یکی دیگر از تفاوت ui و ux را می‌توان تفاوت در اهمیت آن دو بشمار آورد. از اهمیت‌های ui می‌توان به تسهیل ارتباط با کاربران اشاره کرد. عناصر تعاملی مانند دکمه‌ها، منوها، فرم‌ها، آیکون‌ها و… این ارتباط را آسان می‌کنند. همچنین دسترسی برای افراد با توانایی‌های مختلف را فراهم می‌کند. یک ui با عناصر بصریِ جذاب جزو تأثیرات مستقیم بر تجربه کلی کاربر است.
علاوه بر طراحی جذاب، تسهیل این تعامل هم به رضایت کاربر منجر می‌شود و باعث حفظ کاربر می‌شود. عناصر بصری یک رابط کاربری خوب در تقویت شناخت برند تأثیر مهمی دارد. این تأثیر می‌تواند معکوس هم عمل کند و اعتبار یک برند را خراب کند. با طراحی دقیق ui می‌توان کاربر را طوری هدایت کرد که بتواند به اهداف مدنظرش برسد. طراحی ui به‌گونه‌ای است که رفتار کاربر تجزیه و تحلیل می‌شود و سلیقه او سنجیده می‌شود؛ همین امر باعث ارتقا رابط کاربری می‌شود.
مثال‌هایی از ui
درک مثال‌های ui و ux باعث می‌شود تا تفاوت ui و ux را بهتر بفهمیم. با ما همراه باشید تا مثال‌هایی از ui را بررسی کنیم. یکی از مثال‌های ui، رابط کاربری برنامه‌های موبایل است. افراد با توانایی‌های مختلف از گوشی همراه استفاده می‌کنند، باید استفاده از برنامه‌های گوشی همراه آسان و جذاب باشد. ui در یک برنامه قابلیت‌های مختلفی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و نیاز آنان را برطرف می‌کند. همچنین تنظیم صفحه نمایش را انجام می‌دهد تا کاربران امکان استفاده از این قابلیت‌ها را داشته باشند.
برای مثال دیگری از ui، می‌توان رابط کاربری برنامه‌های همراه را نام برد. دسترسی به قابلیت‌هایی مانند تراکنش‌ها، تاریخچه تراکنش‌ها، اعلان‌ها و موجودی حساب برای کاربر از طریق عناصر تعاملی ممکن است. این نوع از ui دکمه‌هایی مانند ورود به حساب، انتقال پول، پرداخت قبوض و… را دارد. همچنین فرم‌هایی برای وارد کردن اطلاعات حساب، رمز عبور، مقدار انتقال پول و… نیز طراحی شده است. استفاده از تایپوگرافی جذاب برای نمایش اطلاعات و تراکنش‌ها هم مربوط به ui است.
ux چیست؟
برای اینکه تفاوت ui و ux را بهتر درک کنیم لازم است تا درباره ux نیز اطلاعاتی را بدانیم . Ux مخفف کلمه user Experience design به معنی تجربه کاربری است. تجربه کاربر از تمام جنبه‌های تعامل او با خدمات یا محصول یک شرکت به دست می‌آید. Ux در تلاش است تا ببینید یک کاربر در استفاده از یک محصول چه احساسی دارد. Ux به تجربه کاربر در تمام مسیر استفاده از محصول یا خدمات ناظر است؛ تمام مسیر را بررسی می‌کند و در بهبود آن می‌کوشد. بهترین تجربه کاربر از محصول توسط ux به دست می‌آید. در واقع می‌توان گفت استفاده از ux برای افزایش رضایت کاربر است و کاربر را تبدیل به یک کاربر وفادار می‌کند. در تعریف آن به بیان ساده‌تر می‌توان گفت حسی که کاربر در استفاده از یک محصول دارد.
دلایل اهمیت ux
دلایل اهمیت ux و ui نیز می‌تواند جزو تفاوت ui و ux شمرده شود، زیرا این دلایل با یکدیگر فرق دارند. یکی از دلایل اهمیت ux، این است که تجربه راحت و لذت بخشی را برای کاربر ایجاد می‌کند. با وجود تجربه خوب، کاربر در استفاده از آن پشیمان نمی‌شود و تبدیل به یک کاربر و مشتری وفادار می‌شود. یک Ux خوب در فروش هم با افزایش فروش تأثیر خود را می‌گذارد.
همچنین با وجود تجربه قبلی کمتر به مشکل برمی‌خورند و نیاز به پشتیبانی پیدا می‌کنند؛ بنابراین هزینه‌های پشتیبانی کاهش می‌یابد. نمونه‌سازی یکی از موارد ux است؛ با نمونه سازی ایجاد تغییرات بسیار هزینه کمتری دارد. در ux رفتار و نیازهای کاربر بررسی می‌شود و سبب می‌شود تا محصول علاوه بر تطابق با پیشرفت فناوری با نیاز کاربر نیز مطابق باشد. هنگام رقابت بین شرکت‌ها شانس بیشتر با کسی یار است که دارای ux خوبی است.
مثال‌هایی از ux
در مثال‌هایی از رابط کاربری و تجربه کاربری هم تفاوت ui و ux خود را نشان می‌دهد. مثلاً ui همان دکمه‌ها و فرم‌ها و منوها در یک سایت است، ولی ux در یک سایت طور دیگری است. اگر در یک سایت فروشگاهی بگردید، در آنجا محصولات را با عکس و اطلاعات دقیق و قیمت آن خواهید دید. می‌توانید به‌راحتی انتخاب کنید و خرید خود را انجام دهید. این مثالی از یک ux خوب است. یا اگر در همراه بانک گوشی خود پولی را انتقال می‌دهید، یا قبض‌ها را پرداخت می‌کنید و این کار به سرعت و راحتی انجام می‌شود، این هم یک ux خوب را نشان می‌دهد. در سرویس‌های پخش هم قابلیتی وجود دارد که موسیقی‌ها و فیلم‌ها را بر اساس اولویت علاقه‌مندی شما پخش می‌کند، این هم مثالی از یک ux است.
تأثیر ux بر سئو سایت
تجربه کاربری (ux) سبب بهینه‌سازی بهتر سایت در موتورهای جستجو می‌شود. برای مثال ux در سرعت بارگذاری سرعت صفحه سایت تأثیر می‌گذارد و سرعت آن را افزایش می‌دهد. Ux سایت‌ها را سازگار با گوشی‌های همراه می‌کند. امروز افرادی که از طریق گوشی‌های همراه برای سرچ و جستجو استفاده می‌کنند بیشتر است، سازگاری سایت با گوشی‌های همراه سبب افزایش مراجعه کاربران و بهبود سئو آن می‌شود. همچنین سایتی که ux دارد، سرعت پرش هم در آن کمتر است. یعنی کاربران سایت در یک صفحه بیشتر می‌مانند و از محتوای آن استفاده می‌کنند. خوب است بدانید یکدیگر از تفاوت ui و ux همین‌جاست! ux به طور مستقیم بر سئو سایت و ui نیز غیر مستقیم تأثیر می‌گذارد.
بیان تفاوت های ui و ux
رابط کاربری (ui) و تجربه کاربر (ux) دو مقوله مهم در طراحی وب‌سایت هستند. ui طراحی عناصر بصری تعاملی است. ux با شناخت نیازها حیطه گسترده‌تری را شامل می‌شود. به‌هرحال این دو هر کدام به‌تنهایی یک مقوله جدا هستند، برای همین تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. گاهی هر دو کار را یک فرد انجام می‌دهد. موارد زیر تفاوت ui و ux است.
اولویت ui بر ux هنگام طراحی
هنگام طراحی یک وب‌سایت اول طراحی ux انجام می‌شود و بعد طراحی ui. اولویت طراحی ux برای این است باید طبق نیاز مشتری باشد و این هم کاری است که ux انجام می‌دهد. در مرحله بعد توسط ui طراحی تکمیل می‌شود. البته ممکن است هر مرحله نیاز به بازبینی و اصلاح داشته باشد که انجام می‌شود، ولی روال به همین شیوه است.
ux کاربردی‌تر از ui
طراحی ui فقط در طراحی محصولات دیجیتال بکار می‌رود، اما ux فراتر از محصولات دیجیتال است. از ux در طراحی محصولات فیزیکی مانند خودرو، لوازم الکترونیکی و… استفاده می‌شود. همچنین در طراحی خدمات مثل بانکداری، حمل‌ونقل نیز از آن بهره برده می‌شود. در طراحی برنامه‌ریزی رویدادها و فضاهای عمومی نیز از آن استفاده می‌شود. پس یکی دیگر از تفاوت ui و ux میزان کاربردی بودن آنها است.
تفاوت ui و ux در کاری که برای مخاطب انجام می‌دهند
یکی دیگر از تفاوت‌های ux و ui این است که ui روی تعامل کاربر متمرکز است. این کار را هم از طریق عناصر و ابزارهای جذاب انجام می‌دهد. Ux برای دستیابی کاربر به اهدافش تلاش می‌کند و نیاز مخاطب را پیدا می‌کند. طبق نیاز مخاطب محصول یا خدماتی را ارائه می‌دهد و ولی در ui نیاز مخاطب زیباسازی می‌شود.
تفاوت ui و ux در جذب و نگه‌داری
امروزه بیشتر افراد از روی ظاهر یک وب‌سایت یا محصول آن را انتخاب می‌کنند. به این معنا که جذب اولیه شاید با ui باشد؛ ولی این به تنهایی کافی نیست! در بلند مدت ux کاربر و مشتری را نگه می‌دارد. البته به هر دو آنها نیاز است و باید باشند.
طراحی ui طراحی واسط کاربر و ux طراحی تجربه کاربر است
البته شاید این تفاوت ui و ux را از مطالب قبلی به خوبی فهمیده باشید، ولی اینجا هم آن را ذکر کردیم. Ui واسطه‌ای بین محصول دیجیتال و کاربر است. در صورتی که ux برای آن است که نیاز کاربر را شناسایی کند و دست روی نقطه درد کاربر بگذارد. برای رفع نیاز مخاطب بکوشد و تجربه خوبی برای او رقم بزند.
تفاوت ui و ux در اجزای آن
هر چند ui و ux خود اجزای طراحی یک محصول دیجیتال یا سایت است. اما هر یکی از این دو دارای اجزایی است. اجزای ui همان عناصر تعاملی، طراحی بصری، طراحی اطلاعات و… است که به حس کاربر برمی‌گردد. اجزای ux هم تحقیقات کاربری، آزمون و ارزیابی تجربه کاربری است.
حال که بطور کامل با تفاوت ui و ux آشنا شدید. اگر علاقه‌مند به یادگیری این حوزه پرطرفدار و جذاب هستید ما برای شما یک پیشنهاد عالی داریم و آن شرکت در جامع ترین دوره آموزش ui ux در دانشجویار است. این دوره با ارائه جامع‌ترین سرفصل یکی از بهترین دوره های آموزشی این حوزه محسوب می‌شود و شما را به یک طراح واقعی تبدیل خواهد کرد. برای مشاهده سرفصل های این دوره روی تصویر زیر کلیک کنید.
