افتتاح سد «ایلیسو» و تکمیل جنگ آبی ترکیه علیه کشورهای همسایه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری آنلاین سرگرمی برای همه، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه روز شنبه (15 آبان) سرانجام سد مورد مناقشه ایلیسو بر روی رودخانه دجله را افتتاح کرد. این سد که در سال‌های اخیر زیر آب رفته، با اعتراض رسمی دولت‌های عراق و ایران مواجه شده و گفته‌اند که دولت ایران واکنش مناسبی به این اعتراضات نشان نداده است.

رحیم میدان معاون وزیر نیرو دولت حسن روحانی در مهرماه ۱۳۹۶ در پاسخ به سوال خبرنگار آنلاین سرگرمی برای همه در خصوص واکنش دولت به ساخت سد ایلیسو، گفته بود که وزارت نیرو با ساخت سد ایلیسو مخالف است. ارائه شده به امور خارجه در ترکیه. وی تاکید کرد: ساخت سد ایلیسو قطعا بر مناطق مرطوب و ریزگردها تاثیر منفی خواهد داشت. با این حال، دیپلماسی آب دولت وقت آنقدر قابل توجه نبود که به جایی برسد.

از سوی دیگر، دولت عراق در طول سالیان متمادی در حالی که درگیر مبارزه با تروریست های داعش – سایر مسائل امنیتی – بود، بارها به ساخت این سد اعتراض کرده است، اما در نهایت به جایی نرسید. موضوع آب یکی از مهمترین موضوعاتی بود که مصطفی القاظمی در سفرش به ترکیه در دسامبر 2020 به آن پرداخت. اما در سال‌های اخیر، عراقی‌ها تنها توانسته‌اند دریافت آب و سپس افتتاح سد الیسو را به تاخیر بیاندازند. ترکیه در پاسخ به نگرانی های مقامات بغداد تاکید کرد که این سد مانع از ورود آب به عراق نمی شود و تنها برای تولید برق استفاده می شود. اما واقعیت چیز دیگری است چرا که هزاران هکتار زمین کشاورزی زیر سد زیر کشت رفته است.

مشخصات جغرافیایی و فنی

سد ایلیسو بر روی رودخانه دجله در استان ماردین در جنوب شرقی ترکیه ساخته شده است. ساخت این سد در سال 2006 آغاز شد و انحراف رودخانه دجله طی مراسمی در 29 اوت 2012 قرار بود در سال 2014 به پایان برسد اما در نهایت در فوریه 2018 اما به دلیل اعتراض محافل رسمی و غیر رسمی. رسما آبگیری در عراق تا نوامبر 2019 به تعویق افتاده است.

این سد یکی از ۲۲ سد و مخزنی است که ترکیه قصد دارد در چارچوب پروژه عظیم «گپ» بسازد. بر اساس استراتژی ساخت سد ترکیه باید 14 سد بر روی رود فرات و هشت سد بر روی رودخانه دجله ساخته شود. پروژه گپ اگرچه سابقه چند دهه ای دارد، اما از سال 1980 به طور جدی توسط دولت ترکیه پیگیری شده است.

رود دجله که از کوه های ترور ترکیه سرچشمه می گیرد، پس از 1850 کیلومتر به رود فرات می پیوندد و به شبه جزیره عربستان و در نهایت به خلیج فارس می ریزد. قابل ذکر است که تنها 22 درصد طول رودخانه دجله (400 کیلومتر) در داخل ترکیه قرار دارد و 52 درصد از آب ورودی (240 میلیون متر مکعب) از منابع آبی ترکیه تامین می شود.

_{موقعیت سد ایلیسو در جنوب شرقی ترکیه}

ایلیسو 43 میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد که سه برابر سد کرخه (بزرگترین سد ایران)، دومین سد بزرگ ترکیه پس از سد آتاتورک است و دولت آنکارا امیدوار است از آن برای ساخت 1200 سد استفاده کند. مگاوات برق

این سد که در 65 کیلومتری مرز عراق قرار دارد، بزرگترین سد ساخته شده بر روی رودخانه دجله به طول 1820 متر و ارتفاع 135 متر است که در بالا 15 متر و در پایه و حوضه 610 متر عرض دارد. پشت سد 300 کیلومتر مربع است.

زمینه:

همانطور که در بالا ذکر شد، ساخت سد ایلیسو بخشی از یک برنامه استراتژیک به نام شکاف (Guneydogu Anadolu Projesi در استانبول و کوتاه GAP) بود. ایده اولیه برای چنین پروژه ای در سال 1936 آغاز شد. دولت ترکیه می گوید هدف از این برنامه کاهش محرومیت منطقه ای از طریق افزایش درآمد و استانداردهای زندگی و همچنین افزایش ثبات اجتماعی و رشد اقتصادی با ایجاد شغل به ویژه در مناطق روستایی است. این پروژه نه استان ترکیه از جمله آدیامان، باتمان، دیاربکر، غازیانتپ، کیلیس، سیرت، آنل اورفا و ماردین را در بر می گیرد که بر روی فرات، دجله و رودخانه ها در شمال مدیترانه واقع شده اند.

مرحله آموزشی ساخت سد ایلیسو برای اولین بار در سال 1954 به پایان رسید و دولت وقت ترکیه برای یافتن مکان مناسب منطقه ای به وسعت 53 کیلومتر مربع را بررسی کرد. تا سال 1350 10 نقطه برای ساخت سد معرفی شد و در سال 75 امکان سنجی تمام نقاط به پایان رسید، نقطه فعلی به دلایل زمین شناسی انتخاب شد. مطالعات دیگری نیز از سال 1980 تا 1982 توسط کارشناسان بین المللی انجام شد، اما پیشرفت ها ادامه یافت تا اینکه در سال 1997، طرح رسمی و جامع ساخت این سد توسط دولت وقت ترکیه تصویب شد و اولین سنگ بنا در اوت 2006 گذاشته شد.

پیامدهای زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی

متأسفانه برای سال‌های متمادی توجه چندانی به مخاطرات زیست‌محیطی پروژه ترکیه گپ نمی‌شد تا اینکه گرد و غبار به تدریج شناسایی شد. منشأ اصلی این پدیده خشک شدن تالاب ها و پارک ها در غرب عراق است که عمدتاً ناشی از سیاست های گسترده سدسازی ترکیه است. با ساخت سد آتاتورک بر روی رودخانه فرات در سال 1990، با آبگیری به عنوان بزرگترین سد ترکیه در اروپا، ابتدا پارک ها و دریاچه های شمال سوریه و سپس مرکز و جنوب عراق دچار بحران کم آبی شدند. ، سوغات شد گرد و غبار وارد استان های جنوبی ایران شد.

در عراق تخریب بیش از شش و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی سوریه، ایجاد مراکز فرسایش بادی، تولید گرد و غبار، خشک شدن عراق، ریزگردهای این کشور آسیب های جبران ناپذیری به ایران وارد کرده است. که دولت ترکیه. مسدود شد، نادیده گرفته شد، به نفع کشورهای دجله و فرات عمل کرد.

پس از محاصره رود فرات توسط ترکیه، ساخت سد آتاتورک در سوریه و سپس در عراق ضربه بزرگی به زهکشی هورالعظیم وارد کرد که زمانی اکوسیستم منطقه را تنظیم می کرد و محلی برای شکار و زندگی بود. مردم. اکنون که سد الیسو به عنوان منبع آب دیگری برای حفره بزرگ باز می شود، باید منتظر مرگ نهایی این سرمایه گرانبهای طبیعی باشیم تا فاجعه ای زیست محیطی برای ایران رقم بزند.

از 23.5 میلیون نفری که در مجاورت دجله زندگی می کنند، تنها 15 درصد در ترکیه، 79 درصد در عراق و 6 درصد در ایران زندگی می کنند، اما 56 درصد از آبی که از طریق ساخت سد الیسو وارد دجله می شود، در داخل سد است. . ترکیه می شود.

سیاست سدسازی ترکیه در حال حاضر مستقیماً بر مصرف آب آشامیدنی مردم شمال شرق سوریه تأثیر می گذارد و کمبود آب در استان های الحسکه و رقه هزاران هکتار از زمین های کشاورزی را از بین برده است. کاهش قابل توجه آب ورودی به فرات، همراه با تسلط شبه نظامیان طرفدار ترکیه بر ایستگاه های پمپاژ آب در استان الحسکه، دولت سوریه را مجبور کرده است تا آب ساکنان قامشلی را با تانکر تامین کند.

دجله: کاهش چشمگیر آب ورودی به فرات نه تنها پیامدهای زیست محیطی دارد، بلکه اولین تاثیر مستقیم این اقدام است، سپس باید منتظر پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و امنیتی بود. نابودی کشاورزی، کاهش تولید مواد غذایی، خالی شدن روستاها، مهاجرت به شهرها، حومه شهرها، مشکلات ناشی از آن و در نهایت شورش و اعتراضات از پیامدهای ثانویه بحران زیست محیطی است، بنابراین کمبود آب در کشور. یکی از دلایل آن استان های جنوبی عراق است، این همان اتفاقی است که در سال 2018 رخ داد.

از سوی دیگر مقالات متعددی درباره بحران زیست محیطی، تاثیر کم آبی در آغاز جنگ داخلی سوریه نوشته شده است و بسیاری از کارشناسان ریشه ناآرامی های سوریه را موج رشد جمعیت شهری می دانند. مهاجرت روستایی و مشکلات معیشتی.

جغرافیا به عنوان اهرم قدرت

ما باید هر کاری که می توانیم انجام دهیم تا کشورمان را از بحران غذایی ناشی از خشکسالی و همچنین از بحران انرژی ناشی از “بیشتر و بیشتر نمایان می شود، بیایید از آن استفاده کنیم” محافظت کنیم.

وی ادامه داد: ما نمی توانیم یک قطره از منابع آبی کشورمان را هدر دهیم. ما همچنین باید تولید انرژی های تجدیدپذیر را بر اساس منابع خودمان به حداکثر برسانیم.» مشخص است که در آگاهی مقامات ترکیه، ورود آب های دجله، فرات به سوریه و عراق به معنای از دست دادن آب است.

دولت ترکیه از پیوستن به کنوانسیون عدم عبور از مسیرهای آبی بین المللی خودداری کرده است. این کنوانسیون در ماه می 1997 در نیویورک به تصویب رسید و تنها سند بین المللی است که جریان عمومی آب شیرین در جهان را تنظیم می کند. این کنوانسیون کشورها را موظف می کند که از منابع آبی مشترک «عادلانه»، «عادلانه» استفاده کنند و از «آسیب زدن» به یکدیگر خودداری کنند. ترکیه مدعی است که کنوانسیون دجله فرات به نفع کشورهای پایین دستی و به نفع آنهاست.

به نظر می رسد ترکیه سعی دارد از همه فرصت ها و فرصت های طبیعی و غیرطبیعی برای تحمیل خود به کشورهای منطقه استفاده کند. در اینجا با مشکل جغرافیا به عنوان اهرم قدرت سروکار داریم. اردوغان در سخنرانی روز شنبه خود گفت که جهان و ترکیه با بحران آب مواجه هستند. آیا ترکیه در تلاش است تا برای آینده منطقه از طریق تشدید بحران آب و کنترل آب منطقه آماده شود؟

ترکیه “اردوغان همه اهداف را در این سدها دارد” اما پیامدهای منفی آن غیرقابل انکار است، تبعات آن ناگزیر گریبان ایران را خواهد گرفت. یا باید قبل از وقوع حادثه اصلاح شود، دیگر برای مقاومت در برابر سدهای ترکیه دیر شده است، اما می توان با استفاده از اهرم های مختلف به آنکارا فشار آورد تا با سدهای خود آب بیشتری بر روی دجله رها کند. فرات متقاعد کردن یا زور.

انتهای پیام/