آمار ظرفیت و میزان تولید فولاد در کشور
انجمن تولید کنندگان فولاد کشور آمار مربوط به تولید، مصرف و صادرات فولاد و مقاطع فولادی در 9 ماه ابتدایی سال 1400 را منتشر کرد. در ادامه به بررسی آمار منتشر شده در سایت دانیال زاده خواهیم پرداخت.
آمار تولید
تولید آهن اسفنجی، فولاد میانی و کل محصولات فولادی در نه ماهه سال 1399 و 1400
آمار نشان میدهد که تولید محصولات فولادی طویل مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی و ناودانی و سایر مقاطع در 9 ماهه اول سال 1400 در مقایسه با سال 1399 با کاهش همراه بوده است.
تولید میلگرد با 3 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل به 6 میلیون و 911 هزار تن و تولید تیرآهن با 6 درصد کاهش به 912 هزار تن رسیده است.
تولید مقاطع تخت مانند انواع ورق گرم و سرد و پوششدار نیز در 9 ماه اول امسال نسبت به سال گذشته با کاهش روبرو شده است. ورق گرم 6 درصد، ورق سرد 9 درصد و ورق های پوششدار 7 درصد کاهش تولید را در سال جاری تجربه کرده اند.
به طور کلی محصولات فولادی با 5 درصد کاهش تولید در 9 ماهه امسال روبرو بوده اند.
میزان تولید بیلت و بلوم در 9 ماه اول سال 1399، پانزده میلیون و 566 هزار تن بوده که در سال 1400 با 13 درصد کاهش به 14 میلیون و 719 هزار تن رسیده است. این کاهش برای اسلب برابر با 2 درصد بوده است. تنها در 9 ماه ابتدایی سال جاری تولید آهن اسفنجی با رشد 2 درصدی همراه بوده و از 23 میلیون و 358 هزار تن در سال 1399 به 23 میلیون و 801 هزار تن افزایش یافته است.
در جدول زیر می توانید آمار مربوط به تولیدات فولاد کشور در ۹ ماهه ابتدایی سال جاری و مقایسه آن با سال ۱۳۹۹ را مشاهده کنید.
| محصول | میزان تولید (هزار تن) | ||
| ۹ ماه اول سال ۱۳۹۹ | ۹ ماه اول سال ۱۴۰۰ | درصد تغییرات | |
| تیرآهن | 971 | 912 | 6- |
| میلگرد | 7110 | 6911 | 3- |
| نبشی و ناودانی | 615 | 610 | 1- |
| کل مقاطع طویل | 8696 | 8433 | 3- |
| ورق گرم | 6603 | 6188 | 6- |
| ورق سرد | 2040 | 1857 | 9- |
| ورق پوششدار | 1193 | 1107 | 7- |
| کل مقاطع تخت | 6870 | 6286 | 9- |
| کل محصولات فولادی | 15566 | 14719 | 5- |
| بیلت و بلوم | 14270 | 12473 | 13- |
| اسلب | 8756 | 8621 | 2- |
| فولاد میانی | 23026 | 21094 | 8- |
| آهن اسفنجی | 23358 | 23801 | 2 |
آمار مصرف
مصرف فولاد میانی و محصولات فولادی در نه ماهه سال 1399 و 1400
با نگاهی به آمار مصرف ظاهری فولاد میانی و محصولات فولادی در نه ماهه سال 1400 و مقایسه آن با سال 1399 مشاهده می شود که مصرف تمام محصولات فولادی در سال جاری نسبت به سال گذشته افت محسوسی داشته است.
از میان مقاطع طویل مصرف میلگرد با 13 درصد کاهش پیشتاز بوده است و پس از آن تیرآهن و نبشی و ناودانی کاهش مصرف داشته اند.
در 9 ماه ابتدایی سال 1399 به میزان 5 میلیون و 906 هزار تن میلگرد در کشور مصرف شده است که این میزان مصرف با 13 درصد کاهش به 5 میلیون و 164 هزار تن در سال 1400 رسیده است.
مقاطع تخت شامل انواع ورق نیز در مجموع با کاهش 7 درصدی مصرف روبرو بوده اند.
این کاهش مصرف تنها به مقاطع طویل و تخت محدود نبوده است و در گروه فولاد میانی، بیلت و بلوم 17 درصد و اسلب 11 درصد کاهش مصرف داشته است.
لازم به ذکر است مصرف آهن اسفنجی در مقایسه با سال گذشته تغییر محسوسی نداشته است.
آمار و ارقام یاد شده حکایت از آن دارد که رکودی بر صنایع مصرف کننده فولاد در کشور حاکم شده است. در شرایطی که بازار داخل کشش مصرف ندارد فولادسازان مجبور هستند برای حفظ سطح تولید خود محصولات خود را به بازارهای خارجی عرضه کنند. آمار صادارت انواع محصولات فولادی شاهد این مساله است.
میزان مصرف انواع مقاطع فولادی و فولاد میانی را جدول زیر قابل مشاهده است.
| محصول | میزان مصرف (هزار تن) | ||
| ۹ ماه اول سال ۱۳۹۹ | ۹ ماه اول سال ۱۴۰۰ | درصد تغییرات | |
| تیرآهن | 841 | 814 | 3- |
| میلگرد | 5906 | 5164 | 13- |
| نبشی و ناودانی | 504 | 493 | 2- |
| کل مقاطع طویل | 7251 | 6471 | 11- |
| ورق گرم | 6483 | 5932 | 8- |
| ورق سرد | 2185 | 2057 | 6- |
| ورق پوششدار | 1112 | 1048 | 6- |
| کل مقاطع تخت | 6747 | 6256 | 7- |
| کل محصولات فولادی | 14265 | 12825 | 10- |
| بیلت و بلوم | 10825 | 9003 | 17- |
| اسلب | 7730 | 6905 | 11- |
| فولاد میانی | 18555 | 15908 | 14- |
| آهن اسفنجی | 22905 | 22932 | 0 |
آمار صادارت و واردات
واردات و صادارت فولاد میانی و محصولات فولادی در نه ماهه سال 1399 و 1400
بر اساس آمار منتشر شده در دوره 9 ماهه نخست امسال، صادرات فولاد میانی، 5 میلیون و 190 هزار تن بوده که رشد 16 درصدی را نسبت به دوره مشابه سال قبل نشان می دهد.
کل صادرات محصولات فولادی کشور نیز در 9 ماهه اول سال 1400 برابر با 2 میلیون و 480 هزار تن بوده است که در مقایسه بامدت مشابه سال قبل 25 درصد رشد نشان میدهد. از میان محصولات فولادی، سهم صادرات مقاطع طویل، 2 میلیون و 26 هزار تن بوده که 34 درصد افزایش داشته است.
صادرات آهن اسنفجی نیز با 92 درصد افزایش از 453 هزار تن به 869 هزار تن رسیده است.
بیلت و بلوم 1 درصد و اسلب نیز 67 درصد افزایش صادرات در 9 ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان میدهند.
در نمودار و جدول زیر می توانید آمار تولید و مصرف انواع مقاطع فولادی در آذرماه سال 1400 را مشاهده کنید.
| محصول | میزان واردات (هزار تن) | میزان صادرات (هزار تن) | ||||
| ۹ ماه اول سال ۱۳۹۹ | ۹ ماه اول سال ۱۴۰۰ | درصد تغییرات | ۹ ماه اول سال ۱۳۹۹ | ۹ ماه اول سال ۱۴۰۰ | درصد تغییرات | |
| تیرآهن | 8 | 13 | 63 | 138 | 111 | 20- |
| میلگرد | 22 | 23 | 5 | 1226 | 1770 | 44 |
| نبشی و ناودانی | 36 | 28 | 22- | 147 | 145 | 1- |
| کل مقاطع طویل | 66 | 64 | 3- | 1511 | 2026 | 34 |
| ورق گرم | 267 | 98 | 63- | 387 | 354 | 9- |
| ورق سرد | 170 | 215 | 26 | 25 | 15 | 40- |
| ورق پوششدار | 178 | 168 | 6- | 59 | 85 | 44 |
| کل مقاطع تخت | 615 | 522 | 15- | 471 | 454 | 4- |
| کل محصولات فولادی | 681 | 586 | 14- | 1982 | 2480 | 25 |
| بیلت و بلوم | 3 | 2 | 33- | 3448 | 3472 | 1 |
| اسلب | 1 | 2 | 100 | 1027 | 1718 | 67 |
| فولاد میانی | 4 | 4 | 0 | 4475 | 5190 | 16 |
| آهن اسفنجی | 0 | 0 | 0 | 453 | 869 | 92 |
ظرفیت تولید فولاد ۴۵ میلیون تن است
بهرام سبحانی، رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد صبح امروز (پنج‌شنبه، ۲۸ دی) در افتتاحیه چهارمین همایش “بومی‌سازی کاتالیست در فرایند احیای مستقیم آهن” اظهار کرد: خوشبختانه و متأسفانه حدود سالی ۳۰ میلیون تن فولاد تولید می‌کنیم. خوشبختانه از این جهت که ایران در زمینه تولید فولاد جزو ۱۰ کشور اول دنیا است، اما متأسفانه از این نظر که ما ظرفیت تولیدی معادل ۴۵ میلیون تن را داریم که به دلایل متعدد نمی‌توانیم از آن بهره‌برداری کنیم درحالیکه اگر حتی ۹۰ درصد این ظرفیت را محقق کنیم شاید به رتبه‌های پنجمین یا ششمین تولیدکننده دنیا دست یابیم.
وی در عین حال به رتبه‌بندی‌های اخیر که ایران را هفتمین تولیدکننده فولاد اعلام کرده‌اند، اشاره کرد و گفت: این آمارها به‌صورت ماهانه ارائه می‌شود و اگر مجموع این آمارها و آمار سالانه را در نظر بگیریم رتبه ایران حدود ۱۰ می‌شود.
رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد گفت: اگر کشوری قرار است ۳۰ میلیون تن تولید داشته باشد، نمی‌تواند در تأمین روزمره‌های خود مشکل داشته باشد.
سبحانی ادامه داد: زمانی که ما صحبت از بومی سازی می‌کنیم، تصور برخی آن است که اگر هر آنچه در خارج از کشور وجود دارد را در داخل تولید کنیم بومی سازی انجام شده اما این روند را می‌توان تولید داخلی دانست و با بومی سازی متفاوت است.
وی ادامه داد: اگر ما بتوانیم برای کالایی که به طور روزمره در زنجیره تولید مورد استفاده قرار داد و دانش عظیمی پشت آن است، بخشی را خودمان تولید کنیم آن موقع می‌توانیم بگوییم بومی‌سازی صورت گرفته است که البته در این زمینه در زنجیره فولاد نمونه‌های متعددی داشته‌ایم.
سبحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، مواردی مانند هوش و خلاقیت را در کنار نیروی انسانی بزرگترین دارایی و سرمایه شرکت‌ها دانست و گفت: طی سال‌های گذشته در بخش‌های مختلف تلاش کرده‌ایم با اعتماد به تولید کنندگان داخلی و دانش آنها زنجیره‌های وابستگی به خارج را قطع کنیم.
وی افزود: طی این سال‌ها شرکت‌های دانش بنیان بسیاری تلاش کردند برای تولید در زمینه محصولات مورد نیاز گام بردارند اما بر سر راه این شرکت‌ها مشکلاتی وجود داشت که از جمله آنها اعتماد نکردن شرکت‌های مصرف کننده بود. ما تلاش کردیم این شرکت‌ها را مورد حمایت قرار دهیم و به آنها اعتماد کنیم. البته این را نیز قبول داریم که در روند تولید نمی‌توان ریسک کرد، اما یادمان باشد اگر زمانی فروشنده خارجی بخواهد ما را تحت فشار قرار دهد چنانچه جایگزینی داخلی برای تولیدات او نداشته باشیم به کل دچار مشکل خواهیم شد.
سبحانی اظهار کرد: طی این سال‌ها و با به وجود آمدن شرایط بین‌المللی اخیر شاهد بودیم که در موارد متعدد خارجی‌ها حتی کالاهای کلیدی را به ما نمی‌دادند حال اگر ما در سال‌های گذشته به تولید نمونه‌های بومی توجه نداشتیم قطعاً دچار مشکل می‌شدیم؛ به همین دلیل لازم است شرکت‌ها و به ویژه شرکت‌های بزرگ ما برای تست نمونه‌های تولید شده در داخل کشور وقت و انرژی بگذارند تا در آینده دچار مشکل نشویم.
این تولید کننده فولاد همچنین تصریح کرد: استفاده از نمونه‌های خارجی مشکلات متعددی دارد که از جمله آنها می‌توان به قیمت گزاف، نبود برخی تضامین، طولانی شدن روند تحویل کالا و در موارد متعدد شرایط بد قرارداد اشاره کرد. ما تمام این مشکلات را در حوزه کاتالیست هم داشتیم و به عنوان مثال یکی از شرکت‌های هندی که تولیدات وی در کشور مورد استفاده قرار می‌گرفت در این زمینه مانع تراشی‌های متعددی انجام می‌داد اما زمانی که این محصولات در کشور ما بومی سازی شد حتی کشور هندی برای فروش کالا قیمت‌های پایین‌تری در نظر گرفته و شرایط قراردادهای خود را تغییر داد.
وی ادامه داد: زمانی که بحث بومی سازی مطرح می‌شود لازم است هر دو طرف انرژی بگذارند و به این نکته توجه داشته باشند که آنچه انجام می‌شود کار تحقیقاتی است که گاه ممکن است جواب دهد و در مواردی حتی ممکن است به نتیجه هم نرسد اما ما باید برای قطع کردن زنجیره وابستگی، اعتماد کرده و در این حوزه انرژی بگذاریم.