پژوهش های اسلامی باید در بطن جامعه و تحولات اجتماعی اثرگذار باشند – خبرگزاری آنلاین | اخبار ایران و جهان

به گزارش خبرگزاری آنلاین آیت الله احمد مروی در مراسم چهلمین سالگرد تأسیس بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی در محل این بنیاد برگزار شد با اشاره به اهمیت امتداد اجتماعی فعالیت های علمی در تحقق اهداف بنیاد پژوهش های اسلامی اظهار کرد: تلاش های زیادی برای تولید آثار فاخر و ارزشمند در بنیاد پژوهش های اسلامی صورت می گیرد اما نکته ای که اغلب نادیده گرفته می شود امتداد اجتماعی این آثار است. اگر این دستاوردهای علمی و پژوهشی نتوانند در سطح جامعه گسترش یابند و در زندگی روزمره مردم و تحولات اجتماعی تأثیرگذار باشند در واقع تلاش ها به نتیجه نهایی خود نخواهند رسید.

تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه امتداد آثار اسلامی در جامعه تأثیر زیادی بر شکل گیری هویت فرهنگی و اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی خواهد داشت عنوان کرد: کار علمی و پژوهشی باید از مرزهای پژوهشگاه ها فراتر رفته و در جامعه بازتاب یابد. برای تحقق این هدف باید برنامه ریزی و تدبیر صورت گیرد و راه هایی برای اتصال آثار علمی به جامعه و تحقق امتداد اجتماعی آن ها یافت. این امر بسیار ضروری و حیاتی است.

وی در ادامه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب درباره لزوم «امتداد اجتماعی فلسفه اسلامی در جامعه» اشاره کرد و گفت: در یکی از جلسات جمعی از اساتید فلسفه حوزه علمیه قم به محضر مقام معظم رهبری رسیدند. یکی از نکاتی که معظم له در آن جلسه بر آن تأکید کردند این بود که فلسفه اسلامی با همه غنای علمی و کاربردی خود تاکنون در دایره محدود حوزه های علمیه و محافل علمی باقی مانده و نتوانسته به طور گسترده در جامعه و زندگی روزمره مردم نفوذ کند؛ در حالی که فلسفه غرب در سطوح مختلف زندگی اجتماعی فرهنگی و روزمره مردم غرب نفوذ کرده است.

ضرورت انجام پژوهش های علمی در حوزه زیارت

مروی در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت توجه به مقوله زیارت در فعالیت های علمی و پژوهشی تأکید کرد و گفت: مسئله زیارت یکی از موضوعات مهم است که باید مورد توجه ویژه پژوهش های علمی قرار گیرد. نباید از آن غفلت کرد تا بتوانیم به زیارت عمق ببخشیم و آن را صرفاً به اعمال و مناسک ظاهری محدود نکنیم. زیارت دارای معانی پرباری است که باید به آن پرداخته شود.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: حرم مطهر امام رضا (ع) سالانه پذیرای ۳۰ میلیون زائر از ایران و کشورهای مختلف است. این حجم عظیم از زائران با سطوح فرهنگ ها و ملیت های گوناگون فرصت بی نظیری برای انتقال معانی عمیق زیارت در سطح ایران و جهان فراهم کرده است. باید به گونه ای عمل کرد که زائران از فرصتی که برای زیارت اختصاص داده اند بهره کافی و معنوی را ببرند.

وی همچنین عنوان کرد: اعتراف می کنم که در حال حاضر زیارت ما بیشتر در حد یک مناسک ظاهری باقی مانده است و زیارت «عارفاً بحقّه» که در روایات به آن توصیه و تأکید شده هنوز به طور صحیح و عمیق محقق نشده است. این مسئولیت بر عهده بنیادهای پژوهش های اسلامی آستان قدس و پژوهشگران حوزه دین است تا با پژوهش های علمی و ارائه راهکارهای مناسب به تحقق زیارت «عارفاً بحقّه» و زیارت «متعالی» کمک کنند.

مروی در ادامه به تبلیغات منفی گسترده دشمن علیه دین و معنویت اشاره کرد و گفت: در شرایطی که دشمنان به طور وسیع علیه جریان دینی و مذهبی تبلیغات می کنند و از هیچ تلاشی برای ایجاد یأس ناامیدی و بدبینی نسبت به مسائل دینی و معنوی فروگذار نیستند و در تلاشند توجه جامعه و نسل جوان را از امامان معصوم (ع) زیارت و معنویت دور کنند باید تلاش کنیم تا زیارت به تجربه ای تحولی روحانی و انسان ساز برای زائران تبدیل شود.

گشایش فضای علمی برای همه محققان و پژوهشگران

تولیت آستان قدس رضوی در ادامه بر جذب بهترین محققان و پژوهشگران بدون توجه به نگاه های جناحی تأکید و اظهار کرد: در عرصه علم و تحقیق مسائل جناحی جایی ندارند؛ آنچه اهمیت دارد علم و دانش است و این اصل بنیادین را از پیامبر عظیم الشأن (ص) آموخته ایم که فرمودند: «اُطْلُبُوا الْعِلْمَ وَ لَوْ بِالصِّین» (علم را جستجو کنید حتی اگر در چین باشد). آیا چینی هایی که پیامبر (ص) به ما سفارش کردند مسلمان بودند؟ آیا در جنگ های احد و بدر شرکت کرده بودند؟ مسلماً نه. اما اسلام فضای علمی را باز گذاشته و هیچ گونه محدودیت یا خط کشی در این زمینه قائل نشده است.

وی با تأکید بر اینکه در عرصه تحقیق و پژوهش باید برای تمامی صاحب نظران متخصصان و پژوهشگران فرصت فراهم شود افزود: در عرصه علم و پژوهش تنها مرز و خط کشی که باید در نظر گرفت اصول و مبانی اسلام است. در این چارچوب باید فضای پژوهشی را برای همه محققان و نویسندگان گشود.

بهره برداری از گنجینه های خطی آستان قدس رضوی

مروی همچنین بر لزوم بهره برداری مؤثر از ظرفیت بالای مخزن کتب خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی تأکید کرد و گفت: کتابخانه مرکزی آستان قدس با دارا بودن هزاران کتاب خطی یکی از بزرگ ترین و معتبرترین مراکز نگهداری کتب اسلامی و شیعی به شمار می رود. این کتب نه تنها تراث اسلام و شیعه بلکه میراثی گران بها هستند که حاصل سال ها تلاش علمی و پژوهشی بزرگان و دانشمندانی است که با فداکاری و در سخت ترین شرایط آثار ارزشمندی را خلق کرده اند. بنابراین این گنجینه های علمی باید به شیوه ای مؤثرتر در اختیار پژوهشگران قرار گیرند.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: کتابخانه آستان قدس باید فضایی پویا و باز باشد. مسئول کتابخانه مسئول انبار کتاب نیست و کتابخانه نیز انباری برای نگهداری کتاب ها نیست. باید زمینه استفاده پژوهشگران از منابع خطی فراهم شود.

وی ادامه داد: آیا در میان ده ها هزار کتاب خطی موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس هیچ کتابی وجود ندارد که بتوان آن را برای استفاده امروز عرضه کرد؟ بررسی و معرفی این آثار ارزشمند بر عهده بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی است. این بنیاد باید تیمی از پژوهشگران اختصاص دهد تا کتب خطی را در موضوعات مختلف بررسی کرده و آثار فاخر و قابل عرضه را استخراج کرده و پس از ویراستاری و بروز رسانی آن ها را به دست پژوهشگران و عموم مردم برسانند.

ضرورت بازنویسی سیره معصومین (ع) برای نسل های جدید

مروی در ادامه با بیان اینکه سیره معصومین (ع) باید به طور منظم و در فواصل زمانی مختلف برای هر نسل با توجه به نیازها و ویژگی های خاص آن نسل بازنویسی و منتشر شود گفت: با توجه به تحولات سریع دنیای امروز ضروری است که سیره معصومین (ع) با زبانی نوین و متناسب با نیازهای هر نسل بازنویسی شود. نمی توانیم به نسل امروز که زبان ذائقه و نگرش متفاوتی نسبت به گذشته دارد توصیه کنیم که همان متون قدیمی را بخوانند و از آن ها آموزه های امامان معصوم (ع) را درک کنند.

تولیت آستان قدس رضوی افزود: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس باید برای هر نسل کتاب هایی منتشر کند که در آن ها سیره معصومین (ع) با ادبیات و سبک بیان متناسب با شرایط و نیازهای روز ارائه شود. چنین اقدامی نه تنها باعث احیای آموزه های اهل بیت (ع) در میان جوانان خواهد شد بلکه می تواند به ترویج اخلاق و ارزش های دینی در جامعه معاصر نیز کمک کند.

نیروی خلاق؛ عامل پیشرفت مجموعه های پژوهشی و علمی

وی نیروهای فعال خلاق و مبتکر را رمز موفقیت مجموعه های پژوهشی و علمی دانست و گفت: کار علمی هیچ گاه جای رودبایسی ندارد. یک مجموعه پژوهشی و علمی باید زنده پویا فعال و خلاق باشد. مجموعه علمی سازمان بازنشستگان یا آسایشگاه نیست؛ بلکه باید مملو از نیروهای خلاق پرانرژی مبتکر و نوآور باشد که دارای سعه صدر و علاقه مند به مباحث علمی هستند.

مروی افزود: پیشبرد اهداف علمی و پژوهشی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس نیازمند نیروی انسانی پرانرژی مبتکر و اهل تحقیق است؛ امر پژوهش با بازنشستگان سازگاری ندارد.

رسالت بنیاد پژوهش های اسلامی خلق آثار علمی فاخر است

تولیت آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه اولویت بنیاد پژوهش های اسلامی کار علمی و تولید آثار فاخر است گفت: هدف اصلی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس تولید و خلق آثار علمی فاخر ماندگار و اثرگذار است. ما از بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی انتظار نداریم که آمار مربوط به افزایش درآمد اقتصادی خود را ارائه دهد؛ اما این توقع را داریم که گزارش افزایش تعداد آثار فاخر ماندگار و اثرگذار علمی خود را ارائه کند.

وی افزود: اگر بنیاد پژوهش های اسلامی به موضوع اقتصاد فرهنگ نیز توجه داشته باشد و تیمی برای پیگیری این امر اختصاص دهد با آن مخالفتی نداریم. اما در نهایت آنچه از این بنیاد انتظار می رود تولید و خلق آثار علمی ارزشمند است. آستان قدس نیز در حد توان و امکانات خود از این بنیاد حمایت خواهد کرد تا این بنیاد مطابق با نام مقدس خود و ارتباط معنوی با حضرت رضا (ع) جایگاه رفیع خود را حفظ کند.

مروی عنوان کرد: آثار تولیدی بنیاد پژوهش های اسلامی باید آثاری فاخر و برجسته باشند؛ خروجی این بنیاد باید به گونه ای باشد که دیگران قادر به تولید یا بازآفرینی آن آثار نباشند. امکاناتی که در این بنیاد فراهم است و مهم تر از همه نام مقدس حضرت رضا (ع) که بر این بنیاد سایه افکنده آن را از دیگر مؤسسات و نهادها متمایز کرده است. بنابراین آثار تولیدی در این بنیاد نیز باید ویژگی های منحصر به فردی داشته باشند.

تولیت آستان قدس رضوی در پایان گفت: همواره تأکید کرده ام که ما به کمیت توجه نداریم؛ آنچه برای ما اهمیت دارد کیفیت است. خروجی بنیاد پژوهش های اسلامی باید شایسته ی شأن و جایگاه والای بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی باشد. البته تاکنون نیز خروجی ها تقریباً در همین راستا و به همین نحو بوده است.