دفاع مقدس؛ گنجینه‌ای فاخر که بسیاری از ارزش‌های آن ناشناخته مانده است

سیده صغری جوادی، بانوی فعال ادبیات پایداری استان اردبیل نزدیک به دو دهه است که با نوشتن مقاله، گزارش و یادداشت و تدوین خاطرات دوران هشت سال دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم در راه اعتلای فرهنگ ایثار و شهادت و ترویج آرمان‌های دفاع مقدس فعالیت دارد که نتیجه آن تدوین و انتشار ۱۷ عنوان کتاب، بازنویسی و ویراستاری دو عنوان کتاب  و صدها گزارش و یادداشت است.

او با تحصیلات دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد از سال ۱۳۸۰ تاکنون با تولید و چاپ  کتاب، صدها مقاله و خاطره با موضوع دفاع مقدس موفق به کسب رتبه های برتر کشوری شده است و هم اکنون در کنار مدیریت در حوزه پژوهش و فناوری، در عرصه ادبیات پایداری نیز همچنان فعالیت دارد.

اهمیت ثبت و ضبط خاطرات دوران دفاع مقدس چیست؟

جوادی در گفت وگو با سرگرمی برای همه بیان کرد: مردم ایران اعم از زن و مرد در طول تاریخ انقلاب اسلامی به ویژه دوران هشت ساله دفاع مقدس دفاع جانانه‌ای از خاک وطن داشتند. در آن دوران اگرچه وقایع تلخ و جانسوزی رخ داد اما در درون خود سرشار از گذشت، فداکاری و جانفشانی است که می‌تواند صحنه صحنه آن تابلوی ماندگاری باشد از روزهای حضور برای دفاع از اسلام و میهن و به نمایش گذاشتن فداکاری.

پژوهشگر فرهنگ ایثار و شهادت گفت: در سال های اخیر اگرچه فعالیت های زیادی برای ثبت تاریخ شفاهی آن دوران در قالب های هنری چون کتاب، فیلم، تئاتر، شعر و … انجام گرفته است اما به یقین می توان گفت که این فعالیت ها نتوانسته است حق مطلب را ادا نماید و نیاز به تلاش بیشتر دارد چرا که دفاع مقدس گنجینه ای فاخر است و بسیاری از ارزش‌های آن ناشناخته مانده است.

وی ادامه داد: با توجه به ماندگاری و اثربخشی زبان هنر و جایگاه ویژه آن در بین مردم به ویژه نسل جوان، بهره‌گیری از هنر برای تبیین واقعیت‌های دفاع مقدس و ترسیم حماسه آفرینی‌های رزمندگان می تواند به ماندگاری این گنجینه تاریخی ایران، صیانت از فرهنگ ایثار و پایداری و نهادینه ساختن این فرهنگ در میان نسل جدید کمک شایانی کند. به بیان دیگر مناسب ترین مسیر در تعمیق این باورها و شکوفایی و انتقال ارزش های دوران دفاع مقدس بهره‌مندی از هنر و تولید محتواهای فاخر بر این اساس است که تحقق این مهم نیاز به حضور هنرمندان و فعالان و نخبگان عرصه های فرهنگی و نگاه عمیق و متعهدانه آنان دارد.

جوادی تصریح کرد: گام اول در بهره گیری از هنر در دفاع مقدس ثبت وقایع آن دوران توسط فعالین تاریخ شفاهی است، چرا که اول باید خاطرات و رخدادهای آن دوران به خوبی تدوین شود تا بتواند به عنوان منبعی برای خلق دیگر قالب های هنری چون داستان، داستانک، شعر، نمایش، فیلم و … مورد استفاده قرار گیرد.

تولید کتابهای دفاع مقدس در استان را چگونه ارزیابی می کنید؟

پژوهشگر ادبیات پایداری اظهار کرد: در سال های اخیر روند تولید کتاب دفاع مقدس شتاب خوبی داشته است اما در این میان باید دقت شود کیفیت فدای کمیت نشود تا شاهد کتاب های ضعیف از لحاظ محتوا و نگارش نباشیم.  

سختی ها و مشقت های کار خاطره نویسی را چگونه درک کرده اید؟

جوادی در خصوص سختی هایی که در خاطره نویسی وجود دارد گفت: تدوین و جمع‌آوری خاطرات دوران دفاع مقدس سختی‌های خاص خودش را دارد. یافتن بستگان، دوستان و همرزمان ایثارگرانی  که به فیض شهادت نائل آمده اند و راضی کردن آنانی که خود در جبهه و میدان جنگ حضور داشته اند و شاهد صحنه  دلخراشی از شهادت دوستان و همرزمان شان بودند، تلاشی دو چندان طلب می کند. همچنین گذشت بیش از سی سال از آن دوران بسیاری از جزئیات خاطرات را به دست فراموشی سپرده است. بعد از جمع آوری خاطرات نوبت به تدوین می رسد که این هم سختی های خاص خودش را دارد چرا که نوشتن از کسانی که جان‌شان را بر طَبَق اخلاص گذاشتند و در راه صیانت از اسلام و میهن فدا کردند کار را سخت‌تر می‌کند.

وی افزود: در ثبت خاطرات دوران هشت سال دفاع مقدس باید به همان میزان که بر ابعاد نظامی و خاطرات و چگونگی حضور در جبهه پرداخته می‌شود سایر جنبه‌های فکری و شخصیتی، عرفانی و معرفتی رزمندگان هم تبیین گردد تا بتواند در معرفی آنان به عنوان یک شخصیت زمینی که توانسته به مقام والای شهادت یا ایثارگری برسد، موفق عمل نماید و به انتقال و باورپذیری مفاهیم دوران دفاع مقدس کمک نماید.

وقتی بعنوان یک نویسنده اثری را تدوین و خلق می کنید، چه احساسی دارید؟

این پژوهشگر فرهنگ ایثار و شهادت تصریح کرد: وقتی کار تدوین به پایان می رسد حس خوبی به انسان دست می دهد. اگرچه همیشه این جمله در ذهن نویسنده جولان می‌دهد که تا چه حد توانستم حق مطلب را ادا کنم. ناگفته نماند که از زمان بیان خاطرات تا زمان تدوین و حتی بعد از چاپ، نویسنده با آن زندگی می‌کند، در ناراحتی‌شان اشک می‌ریزد و در شادی‌هاشان می‌خندد. به جرات می‌توانم بگویم با تک‌تک آن خاطرات زندگی می‌کند.

وی گفت: من با نویسندگی بهترین ساعات و دقایق عمرم را سپری می‌کنم. وقتی تولید کتاب شهید، جانباز، آزاده‌ ای لبخند رضایت بر لب خانواده شان می نشاند، بهترین حس دنیا به من دست می‌دهد و عزمم را برای ادامه این مسیر دوچندان می کند.

جهت آشنایی بیشتر مخاطبان از سوابق اجرایی خودتان چند مورد را ذکر کنید؟

جوادی گفت: سوابق اجرایی که در حوزه دفاع مقدس داشته‌ام:

۱- دبیر مجمع خبرنگاران و نویسندگان دفاع مقدس استان اردبیل از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱

۲- دبیر انجمن حماسه نگاران دفاع مقدس استان اردبیل از سال ۱۳۹۱ تاکنون

۳- سردبیر و نویسنده فصلنامه فرهنگی اجتماعی خط هشت از سال ۱۳۹۵ تاکنون

۴- همکاری با اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان اردبیل در انتشار مجله «فانوس» با موضوع دفاع مقدس  در سال‌های گذشته

۵- همکاری با اداره کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اردبیل در انتشار ویژه نامه «رایحه ایثار» با موضوع دفاع مقدس

۶-  دبیر همایش استانی «دفاع مقدس، خلاقیت و جوانان» بوده است.

وی در ادامه به سوابق پژوهشی در حوزه دفاع مقدس نیز اشاره کرد:

۱-  مدیر طرح سرگذشت پژوهشی آزادگان استان اردبیل

۲- همکار اصلی سرگذشت پژوهشی آزادگان و شهدای شهرستان اردبیل

درباره تألیفات خود نیز توضیح مختری بفرمائید؟

جوادی در خصوص تالیفات خود اظهار کرد: تالیفات چاپ شده ام عبارتند از: کتاب «اینجا برای از تو نوشتن هوا کم است» (مجموعه خاطرات آزادگان استان اردبیل)، «پیام افق» (مجموعه اشعار میرداود خراسانی، پدر فرمانده شهید سیدجعفر خراسانی)،  «پرواز با خورشید»(سرگذشت پژوهشی شهدای دهه اول محرم استان اردبیل)، «دانه های سفید برف» (خاطرات مادر شهید حسن علفیان)، «سرگذشت اسیر جوان» (سرگذشت پژوهشی آزاده سرفراز محمدتقی باقری سولا)، «شرح مستان» (مجموعه ۱۲ جلدی شامل زندگینامه فرماندهان و شهدای شاخص استان اردبیل» و بازنویسی شده ها نیز: کتاب «خاطره در خاطره)» (سرگذشت پژوهشی شهدای روستای عموقین)، « خاطرات ماندگار» (خاطرات جمعی از رزمندگان استان اردبیل) بوده و تالیفات در حال چاپ هم عبارتند از: «چریک ساوالان» (سرگذشت پژوهشی فرمانده شهید سیدجعفر خراسانی)، «پرواز با پروانه ها»، (سرگذشت پژوهشی شهدای زن شهرستان اردبیل) می باشند.

تاکنون افتخاراتی را هم در زمینه های فعالیت خود کسب کرده اید؟

وی به عناوین و افتخارات کسب خود اشاره کرد و گفت: بله افتخارات و عناوین مختلفی، از قبیل:

_کسب رتبه سوم بخش خاطره یازدهمین جشنواره خبرنگاران دفاع مقدس کشور در سال ۱۳۸۹

_کسب رتبه اول جشنواره مطبوعات استان اردبیل در بخش شعار سال در سال ۱۳۹۵

_کسب رتبه دوم اولین دوره جشنواره ابوذر در بخش گزارش خبری در سال ۱۳۹۳

_کسب رتبه سوم پنجمین دوره جشنواره استانی ابوذر در بخش گزارش مکتوب در سال ۱۳۹۸

_کسب رتبه دوم مسابقه خاطره نویسی ایثار شهرستان مشکین شهر در سال ۱۳۹۰

_کسب رتبه تقدیری چهارمین جشنواره خاطره نویسی استان اردبیل در سال ۱۳۹۳

_ تجلیل در هفتمین جشنواره «اسوه‌های صبر و مقاومت» استان اردبیل به خاطر دو دهه تلاش در عرصه ادبیات پایداری 

_کسب رتبه سوم بخش خاطره جشنواره استانی «الگوی سوم زن مسلمان ایرانی»

آخرین سخن شما؟

جوادی در آخر گفت: کتاب هایی با موضوع دفاع مقدس یکی از منابع اصلی مورد استفاده در هنر است و به همین خاطر در تولید آن باید نهایت دقت به کار گرفته شود. در این کتاب ها هرچه به جزئیات خاطرات بیشتر توجه شود نتایج حاصل از آن بهتر و تاثیرگذارتر خواهد بود. البته این امر به قدرت روایتگری راوی و مهارت نویسنده در ثبت آنها  دارد.

انتهای پیام