زینک سولفات چیست؟

شربت زینک سولفات چیست و در چه مواردی تجویز می شود ؟

میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با کمبود روی دست و پنجه نرم می‌کنند در حالی‌که تعداد زیادی از این افراد حتی خودشان متوجه این کمبود در بدن خود نیستند. اگر از همان ابتدای کودکی از کمبود روی پیشگیری کنیم در بزرگسالی با مشکلات کمتری مواجه خواهیم شد. شربت زینک سولفات برای کودکان شربتی است که حاوی ماده معدنی روی بوده و به تامین روی مورد نیاز بدن کمک کرده و به منظور پیشگیری و همچنین درمان کمبود روی چه در کودکان و چه در بزرگسالان تجویز می‌شود.

شربت زینک سولفات چیست؟

شربت زینک سولفات ترکیبی محلول در آب بوده که از ماده معدنی روی به شکل سولفات در آن استفاده شده است. زینک در اشکال دیگری از جمله گلوکونات، سیترات و اکساید نیز در بازار وجود دارد. شربت زینک سولفات یکی از پرفروش‌ترین انواع مکمل روی است که روزانه افراد بسیاری از آن استفاده می‌کنند و برندهای معتبری دست به تولید آن زده‌اند. حال باید ببینیم که مزایای استفاده از شربت زینک سولفات برای کودکان چیست که تا این حد طرفدار دارد؟

مزایای استفاده از شربت زینک سولفات برای کودکان

روی دومین ماده معدنی کمیاب (بعد از آهن) در بدن است که برای فعالیت بیش از ۳۰۰ آنزیم که به متابولیسم، هضم، عملکرد عصب و بسیاری از فرایندهای دیگر کمک می‌کنند ضروری به شمار می‌آید. استفاده از زینک چه به صورت سولفات و چه در اشکال دیگر مزایای زیر را برای بدن به همراه دارد:

• تقویت سیستم ایمنی
• تسریع بهبود زخم‌ها
• کاهش خطر ابتلا به عفونت و بیماری‌های مرتبط با سن
• کمک به درمان آکنه
• کاهش التهاب
• محافظت از ساختار پوست

 بر اساس برخی مطالعات شربت زینک سولفات در افزایش اشتها، افزایش وزن و افزایش قد کودکان به خصوص کودکانی که هنوز در سنین مدرسه قرار نگرفته‌اند، تاثیری مثبت دارد. به این منظور برای آگاهی از میزان دقیق مصرف بهتر است با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. پزشکان معمولا شربت زینک سولفات برای کودکان را برای درمان و جلوگیری از کمبود روی و افزایش اشتها و رشد کودک و بهبود ایمنی بدن تجویز می‌نمایند.

عوارض جانبی شربت زینک سولفات

اکثر کودکان و بزرگسالان به هنگام مصرف شربت زینک سولفات هیچ عارضه جانبی خاصی را از خود بروز نمی‌دهند. اما در برخی موارد نادر نیز مصرف این شربت عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:

• حالت تهوع
• درد و سوزش معده

در صورت تداوم این علائم در مورد ادامه مصرف زینک سولفات با پزشک خود مشورت کنید. در برخی موارد بسیار نادر نیز عوارضی همچون تب، زخم دهان، ضعف، لرز، گلودرد و خستگی غیر معمول گزارش شده است که البته بروز آنها بعید است. حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه، غش و تنگی نفس از عوارض مصرف بیش از حد شربت زینک سولفات است که در صورت بروز این علائم باید به پزشک مراجعه کرد.

تداخل دارویی شربت زینک سولفات

پیش از شروع مصرف شربت زینک سولفات برای کودکان یا بزرگسالان از هر نوع داروی خاصی که فرد استفاده می‌کند، باید فهرستی تهیه شده و در اختیار پزشک قرار گیرد تا از تداخل دارویی پیشگیری به عمل آید. به ویژه اگر از داروهای حاوی پنی سیلامین و فسفر استفاده می‌کنید، پزشک باید حتما در جریان قرار بگیرد. شربت زینک سولفات ممکن است موجب کاهش جذب آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین، بیس فسفونات‌ها، آنتی بیوتیک‌های کینولون شود. بنابراین باید از پزشک سوال کنید که چه مدت زمانی باید بین مصرف این داروها و زینک سولفات فاصله وجود داشته باشد تا تداخلی به وجود نیاید.

اهمیت زینک و جبران کمبود آن

همانطور که گفتیم زینک نقش مهمی در بدن ما دارد و بعد از آهن دومین عنصر حیاتی برای عملکرد طبیعی دستگاه‌های بدن به شمار می‌رود. یکی از مهم‌ترین تاثیرات زینک، تقویت رشد سالم به ویژه در اطفال است. زینک همچنین برای سلامتی پوست، عملکرد سیستم ایمنی و به طور کلی عملکرد جسمی بسیار ضروری است. این ماده معدنی در تطبیق دید در تاریکی، حس چشایی و بویایی نیز اهمیت بالایی دارد. بیش از هفتاد آنزیم در بدن به زینک وابسته هستند تا نقش خود را در هضم غذا و سوخت و ساز انجام دهند و کودکانی که به مقدار کافی زینک مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر رشد ناکافی قرار دارند.

یکی از مهم‌ترین علل کمبود روی در بدن، نقصان دریافت آن از طریق مواد غذایی است و این حالت به ویژه در کودکان، جوانان و کسانی که به مدت طولانی در رژیم غذایی یا پرهیز غذایی هستند دیده می‌شود. مواد غذایی مصرفی و آب، مهمترین منابع روی در طبیعت می‌باشند. پس بدغذایی کودک می‌تواند نقش عمده‌ای در این کمبود داشته باشد. همچنین اسهال کودکان به موجب دفع آب فراوان از بدن، موجب افت سطح زینک در بدن می‌شود. از دیگر علل کاهش این عنصر مهم در بدن اختلالات جذب روده‌ای است. از جمله رایج‌ترین نشانه‌های کمبود زینک موارد زیر است:

• بی اشتهایی
• کندی رشد در اطفال
• کاهش وزن به دنبال بی‌اشتهایی
• ریزش مو (حتی کچلی)
• تاخیر در بهبود زخم‌ها
• ابتلای مکرر به سرماخوردگی و انواع عفونت‌ها

میزان نیاز روزانه به زینک در سنین و جنسیت‌های مختلف متفاوت است. اطفال ۰ تا ۶ ماه، روزانه به ۲ میلی‌گرم زینک نیاز دارند که این مقدار با شیر مادر تامین می‌گردد، اما بعد از ۶ ماه تا یک سالگی، نیاز کودکان به دریافت ۳ میلی‌گرم زینک افزایش پیدا می‌کند و این ۱ میلی‌گرمِ بیشتر می‌بایست از طریق رژیم غذایی و یا مکمل‌هایی همچون شربت زینک سولفات تامین شود. برای جبران کمبود زینک لازم است از منابع غذایی حاوی زینک و یا مکمل‌های آن مثل زینک سولفات استفاده کرد.  اما توجه داشته باشید که پیش از مصرف زینک برای کودکان لازم است با پزشک مشورت نمایید.

شربت زینک سولفات برای اشتهای کودک

کمبود زینک در بدن یکی از اولین دلایل کاهش اشتها در کودکان است. عنصر زینک نقش مهمی در تقویت اشتها و درک طعم‌ها در کودکان دارد.  اگر بدن دچار کمبود این عنصر شود، تشخیص بو و طعم غذا سخت شده و کودک میل به غذا خوردن را از دست می‌دهد.  از این رو در برخی موارد شربت زینک سولفات برای اشتهای کودک تجویز می‌شود. البته این مسئله فقط محدود به کودکان نیست و کمبود زینک در بزرگسالان نیز روی بخش‌‌هایی از سیستم عصبی که مربوط به اشتهاست، تأثیر گذاشته و میل به غذا خوردن را کاهش می‌دهد. در مواردی که کاهش اشتها ناشی از کمبود زینک باشد، با تامین این ماده معدنی اشتها به حالت اولیه خود بازگشته و به دنبال آن وزن نیز افزایش پیدا می‌کند.

شربت زینک سولفات برای رشد مو

اکثر ما می‌دانیم که یکی از دلایل ریزش مو کمبود زینک در بدن است. زینک به طور مستقیم در پر پشتی و رشد طبیعی مو دخالت دارد. این عنصر به عملکرد طبیعی فولیکول‌های مو و کاهش ریزش مو کمک می‌کند. به طور معمول ریزش مو در افراد بزرگسال شایع‌تر از کودکان است. توجه داشته باشید تنها در صورتی با مصرف شربت زینک ریزش مو شما کاهش پیدا خواهد کرد که دلیل ریزش مو و کاهش رشد موی شما کمبود زینک باشد. در چنین شرایطی مصرف یک مکمل زینک مانند شربت زینک سولفات برای مدت ۳ الی ۶ ماه کمبود را برطرف کرده و ریزش مو را نیز درمان می‌کند.

شربت زینک سولفات برای اسهال

املاح زینکی به خصوص زینک گلوکونات و در برخی موارد زینک سولفات برای اسهال عفونی یا غیرعفونی کودک نیز توسط پزشکان تجویز و نسخه می‌شوند. زینک به صورت خیلی خوبی می‌تواند به قطع اسهال کمک کند که البته دوز مناسب را می‌توانید از پزشک یا حتی داروساز دریافت کنید. همچنین در نظر داشته باشید که مصرف پیوسته زینک می‌تواند از شدت گرفتن اسهال‌ها در نوزادان یا حتی کودکان جلوگیری کند. مصرف زینک با دستور خاص می‌تواند به درمان اسهال و کوتاه شدن مدت زمان ابتلا به آن کمک کند.

سخن پایانی

یکی از انواع مکمل زینک، شربت زینک سولفات است که بیشتر برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. شربت زینک سولفات برای کودکان به بهبود سیستم ایمنی آنها کمک کرده و همچنین روی مقدار اشتها و در نتیجه افزایش وزن نیز تاثیرگذار است. برای بهبود رشد کودکان و به منظور رشد قدی آنها نیز می‌توان از مکمل زینک سولفات بهره گرفت. آیا شما برای کودک خود از شربت زینک سولفات استفاده کرده‌اید؟ چه نتیجه‌ای عایدتان شده است؟