سامانه اطلاعرسانی زلزله مدیریت بحران و زلزله بندرعباس
دلایل رایج این عدم دقت، «عدم سرمایه گذاری کافی» فعلی و البته عدم دسترسی به اطلاعات سیستم های کشورهای دیگر به دلیل مشکلات ارتباطی است. به نظر می رسد برای چنین سیستم هایی لازم است مسیر جایگزینی در نظر گرفته شود و اطلاع رسانی دقیق، دقیق و سریع از زلزله اعلام شود.
این گونه سیستم ها در دهه اخیر با توجه به وضعیت لرزه خیزی و زلزله در ایران طراحی و در دسترس بوده اند. سیستم های پاسخ به زلزله، با تخمین های قابل اعتماد و تقریبا واقعی از حرکت زلزله و قربانیان پس لرزه، به مقامات کمک می کند تا اقدامات مناسب را در مرحله واکنش انجام دهند. با در نظر گرفتن سوابق زلزله و همچنین مشاهدات بزرگی زلزله، نقشه بزرگی زلزله به سرعت پس از وقوع زلزله تهیه می شود.
امواج کششی لرزه ای ناشی از زلزله معمولاً توسط لرزه نگارهای سراسر جهان ثبت می شوند. لرزه شناسی لرزه شناسی رشته ای از ژئوفیزیک است که پدیدارشناسی زمین لرزه ها، فیزیک شکل گیری، انتشار و لرزه خیزی گسل های لرزه ای در سنگ های پوسته ای را مطالعه می کند. در طول 20 سال اول قرن بیست و یکم، پیشرفت های زیادی در توانایی انسان در کنترل و تجزیه و تحلیل زلزله های جهانی حاصل شده است. در سالهای اخیر، شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام و توییتر حتی سریعتر از زلزلههای ملی توانستهاند زلزله را شناسایی کنند. مراکز بین المللی زلزله اطلاعات را منتشر می کنند. البته شبکه های اجتماعی نمی توانند داده های کوچکی مانند مکان و بزرگی زلزله را ارائه دهند.
باید تاکید کرد که تمامی این اقدامات در ایران برای اطلاع رسانی دقیق، به موقع و حتی با امکان قطع ارتباط با ایستگاه های محلی و تولید اطلاعات دقیق جهت استفاده در مدیریت بحران انجام می شود. به نظر می رسد که اکنون باید جریان کاری رسمی اطلاعات زلزله در آغاز دهه سوم قرن بیست و یکم بررسی شود.
* استاد مهندسی زلزله شناسی پژوهشکده بین المللی زلزله و عضو دانشیار فرهنگستان علوم
* منتشر شده در روزنامه شرق