چرا معتاد تخمه، چیپس و پفک می شویم؟
به گزارش سرگرمی برای همه؛ به گفته غزاله اسلامیان متخصص تغذیه شکستن هردانه تخمه یا خوردن هر برگه چیپس یا یکدانه پفک به عنوان یک محرک انگیزشی مستقل عمل می کند این محرک کوتاه مدت به سرعت باعث آزاد شدن دوپامین بین سلول های مغزی می شود و بنابراین شکستن تخمه یا خوردن یک برگه چیپس به فرد پیام لذت را داده و فرد را تشویق می کند که این رفتار لذت بخش را تکرار کند.
او در توضیح دلیل این اتفاق می گوید: با خوردن تنقلات مقدار زیادی از مواد شیمیایی آزاد می شود و به ما احساس خوب می دهد که در مقایسه با غذاهای فرآوری نشده به «پاداش» بسیار قوی تر در مغز منجر می شود و پس از آن به دنبال پاداش های بیشتر مغز میل به تنقلات بیش از حد می شود این احتمالا می تواند به دور باطل به نام غذا خوردن اعتیاد آور یا اعتیاد به مواد غذایی منجر شود.
اما این غذاها و تنقلات همانگونه که دکتر مجید حسن قمی نایب رئیس انجمن تغذیه در گفت و گو با همشهری به آن اشاره می کند برای سلامت عمومی مضر هستند به اعتقاد این متخصص تغذیه باید از راهکاهاری ترک اعتیاد به مواد غذایی تبعیت کرد تا وضعیت سلامت بدن دچار آسیب نشود. دکتر مجید حسن قمی در گفت و گو با همشهری همچنین از دلایل اعتیاد غذایی و خطرات آن برای سلامت عمومی و راهکارهای پیشگیری از این عادت های غذایی خطرناک می گوید.
چرا غذا لذت بخش است؟
حسن قمی درباره اعتیاد غذایی و عوارض و پیامدهای خطرناک آن برای سلامت عمومی می گوید: اعتیاد غذایی شبیه به اعتیاد به مواد مخدر یا اعتیاد به برخی از داروها است افراد با خوردن غذاهای خوشمزه و خوراکی ها و تنقلاتی که برایشان لذت بخش و دلچسب است به مواد غذایی اعتیاد پیدا می کنند. اما اگر بخواهیم از منظر علمی برای این اعتیاد و منشا آن پاسخی پیدا کنیم باید بگوئیم که خوردن غذا لذتی است که از ماده غذایی بر آن ها مترتب می شود و باعث می شود یک واکنش شبه دوپامینی در مغز اتفاق بیفتد. با تکرار مصرف این مواد غذایی دوپامین همچنین هربار در مغز ترشح می شود و باعث می شود فرد احساس لذت کند و همچنان به خوردن این غذا یا یک سری خوراکی های خاص ادامه دهد و این ادامه دادن مطمئنا در بلند مدت برایش مشکلات زیادی درست می کند. مانند چاقی مشکلات قلبی و عروقی مشکلات کبد چرب و از این دست عوارض بسیار خطرناک برای سلامت. این اعتیاد بیشتر به مواد غذایی مانند انواع شکلات ها آب نبات ها غذاهای سرخ شده چیپس و پفک هست که هرکدام از این ها حاوی قند بالا نمک بالا و کالری بالا هستند.
تاثیر صدا در اعتیاد غذایی
این متخصص تغذیه با بیان اینکه واقعا چه اتفاقی می افتد که اعتیاد به مواد غذایی بروز می کند درباره دلایل اعتیاد به چیپس و پفک از طریق صدا نیز می گوید: در این زمینه چند مبحث وجود دارد یکی اینکه مزه غذاهایی مانند چیپس پفک غذاهای سرخ شده ترکیبات شیرینی های تر به ایجاد لذت در غذا خوردن کمک می کند و آن لذت باعث علاقه تکرار به خوردن این نوع مواد غذایی می شود. کوکاکولا به دلیل وجود کوکائین در آن و انواع قهوه به دلیل کافئین باعث ایجاد لذت می شوند و فرد مصرف کننده دلش می خواهد که خوردن آن ها را تکرار کند. صدا بحث دیگری است که کمتر به آن پرداخته شده برخی از تنقلات و خوراکی ها مانند چیپس و پفک یا برخی از صیفی جات مانند خیار در زمان جویده شدن صدای مطبوعی ایجاد می کنند که فرد مصرف کننده را به خوردن دوباره و دوباره آن ها ترغیب می کند و همین باعث اعتیاد غذایی می شود.
اختلال خارج از کنترل
او در ادامه توضیح می دهد: این اختلال ها یا اعتیاد به مواد غذایی به گونه ای است که فرد نمی تواند خود را در برابر برخی از غذاها کنترل کند و آن ها را نخورد. در اثر هر مشکلی یا در زمان خوشحالی یا ناراحتی فرد معتاد به غذا شروع به خوردن مواد غذایی مورد علاقه خود می کند. در این میان او به دنبال لذت بردن از غذا به عنوان یک واکنش پاداشی است. در واقع ناتوانی فرد در کنترل و جلوگیری از خوردن یک سری خوراکی های خاص باعث اعتیاد فرد به مواد غذایی می شود.
راهکارها
نایب رئیس انجمن تغذیه همچنین به راهکارهای مقابله با اعتیاد غذایی اشاره می کند و می گوید: اگر بخواهیم یک سری استراتژی های رفتاری را برای حل این مشکل در نظر بگیریم باید در گام اول شرایطی را که باعث لغزش در خوردن می شود را شناسایی کنیم و برای برطرف کردنش برنامه ریزی کنیم. به عنوان مثال بهتر است که اغلب مواد غذایی که به آن ها اعتیاد داریم مانند چیپس و پفک را نخریم. در مورد بحث خرید نیز باید بگویم بهتر است در زمان سیری از فروشگاه مواد غذایی بخریم و از روی گرسنگی خرید نکنیم. در زمان خوردن غذا نیز بهتر است فقط به غذا خوردن توجه کنیم زمان حرف زدن با تلفن یا دیدن تلویزیون غذا نخوریم و زمانی که غذا تمام شد سریع میز را ترک کنیم. این مساله بیشتر برای کسانی که دنبال خوردن انواع فست فودها و ساندویچ ها هستند بیشتر باید رعایت شود. ریزه خواری نیز خوب نیست و بهتر است برای غذا خوردن برنامه داشته باشیم. مهمترین نکته این است که بین گرسنگی و میل به خوردن غذا باید تفاوت قائل شویم تا از این طریق نوع غذا خوردن مان اصلاح شود. به دلیل اعتیاد به مواد غذایی ما با افراد دارای اضافه وزن مواجه می شویم که کمبود عضله یا مواد معدنی دارند این ها افرادی هستند که به سیر کردن خود بیشتر توجه دارند و به کیفیت غذا چندان توجهی ندارند.