نمونه دادخواست اثبات ابرا دین و استرداد لاشه چک

زمانی که بدهی شما با رضایت کامل طلبکار بخشیده می شود، احساس آرامش عمیقی پیدا می کنید. اما این آرامش ممکن است در صورت عدم بازگرداندن اسناد بدهی، به ویژه لاشه چک ها، با نگرانی همراه شود. اینجاست که نیاز به اثبات رسمی این ابراء و استرداد آن اسناد به وجود می آید تا از هرگونه سوءاستفاده احتمالی در آینده جلوگیری شود و ذمه شما به طور کامل بری شود.

در دنیای پیچیده روابط مالی و حقوقی امروز، ابراء دین به معنای صرف نظر کردن طلبکار از حق خود است که می تواند آسودگی خاطر قابل توجهی را برای بدهکار به ارمغان آورد. اما این آسودگی تنها زمانی کامل می شود که تمام تبعات حقوقی آن نیز به درستی مدیریت شود. یکی از مهم ترین این تبعات، استرداد اسناد بدهی، خصوصاً لاشه چک ها، است. تصور کنید دینی را ادا کرده اید یا طلبکارتان از آن صرف نظر کرده، اما اسناد بدهی همچنان در دست اوست؛ این وضعیت می تواند بستر سوءاستفاده های آینده را فراهم آورد و آرامش خاطر شما را سلب کند.

این مقاله جامع، به شما کمک می کند تا با فرایندی سرشار از آگاهی و اطمینان، اقدام قانونی لازم برای اثبات ابراء دین و استرداد لاشه چک های خود را به انجام رسانید. این راهنما نه تنها مفهوم ابراء دین را به طور شفاف توضیح می دهد، بلکه با ارائه یک نمونه دادخواست کامل و قابل استفاده، همراه با توضیحات بند به بند حقوقی، مدارک لازم و مراحل عملی، قدم به قدم شما را در این مسیر همراهی خواهد کرد. هدف این است که به عنوان یک منبع قابل اعتماد و نهایی، تمام جوانب این موضوع مهم حقوقی را پوشش دهیم و خلأهای موجود در اطلاعات رایج را برطرف سازیم.

ابراء دین؛ مفهوم، شرایط و آثار حقوقی آن

در مسیر روابط مالی، گاهی اوقات دائن (طلبکار) به هر دلیلی تصمیم می گیرد از حق خود در مطالبه دین صرف نظر کند. این عمل، که در فقه و حقوق به «ابراء دین» شهرت دارد، از مفاهیم مهم و کارآمدی است که به بری شدن ذمه مدیون (بدهکار) منجر می شود. در این بخش، به بررسی دقیق تر این مفهوم، شرایط صحت آن و آثار حقوقی اش می پردازیم تا درکی کامل از این پدیده حقوقی به دست آورید.

تعریف حقوقی ابراء دین

ابراء به زبان ساده، یعنی بخشیدن دین. زمانی که طلبکار با اراده و اختیار کامل، اعلام می کند که دیگر قصد مطالبه بدهی را از بدهکار ندارد، در واقع عمل ابراء را انجام داده است. ماده ۲۸۹ قانون مدنی ایران به وضوح این مفهوم را تشریح می کند: «ابراء عبارت از این است که دائن از حق خود به اختیار صرف نظر نماید.» این تعریف نشان می دهد که ابراء یک عمل یک جانبه از سوی طلبکار است و نیاز به قبول بدهکار ندارد، هرچند اطلاع بدهکار از آن ضروری به نظر می رسد تا بتواند از آثار آن بهره مند شود.

تصور کنید به دوستی پولی قرض داده اید و پس از مدتی، با توجه به شرایط او، تصمیم می گیرید دیگر آن مبلغ را مطالبه نکنید. در این حالت، شما دین دوستتان را ابراء کرده اید و او دیگر تکلیفی برای بازپرداخت ندارد. این اقدام، نشان دهنده سخاوت و بخشش طلبکار است و آثار حقوقی مهمی در پی دارد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت.

ارکان و شرایط صحت ابراء

برای آنکه ابراء دین از نظر حقوقی صحیح و نافذ باشد، باید شرایطی محقق شود. این شرایط، تضمین کننده این است که عمل ابراء به درستی و با اراده واقعی طلبکار صورت گرفته است و حقوق هیچ یک از طرفین تضییع نگردد:

• اهلیت طرفین (طلبکار): کسی که دین را ابراء می کند، یعنی طلبکار، باید اهلیت قانونی برای این کار را داشته باشد. به عبارت دیگر، باید بالغ، عاقل و رشید باشد. ابراء دین توسط صغیر، مجنون یا سفیه، بدون اجازه ولی یا قیم، صحیح نیست.
• قصد و رضای طلبکار: ابراء دین باید با قصد و رضای کامل طلبکار صورت گیرد. اگر طلبکار تحت اجبار، اکراه، اشتباه یا فریب دین را ابراء کرده باشد، ابراء او صحیح نیست و قابل ابطال خواهد بود. این عنصر، قلب تپنده هر عمل حقوقی است و در ابراء نیز اهمیت ویژه ای دارد.
• وجود دین معتبر و مشخص: ابراء زمانی محقق می شود که اساساً دینی وجود داشته باشد و این دین باید معتبر و مشخص باشد. یعنی طلبکار نمی تواند دینی را که وجود ندارد یا مبهم است ابراء کند. برای مثال، نمی توان دینی را که ممکن است در آینده ایجاد شود، از الان ابراء کرد. دین باید بالفعل باشد.
• عدم تعلیق یا مشروط بودن ابراء: ابراء عملی یک جانبه و قطعی است و نمی توان آن را معلق به امری یا مشروط به شرطی کرد. اگر طلبکار بگوید «اگر باران ببارد، دین تو را ابراء می کنم» یا «اگر این کار را برایم انجام دهی، دینت را می بخشم»، این ابراء صحیح نیست و آثار حقوقی ابراء را نخواهد داشت. ابراء باید بدون قید و شرط و به صورت منجز باشد.

تفاوت ابراء با سایر مفاهیم مشابه

در حقوق، مفاهیم مشابهی وجود دارند که ممکن است با ابراء اشتباه گرفته شوند، اما هر یک دارای تعریف و آثار حقوقی متفاوتی هستند. درک این تفاوت ها برای تشخیص صحیح موقعیت حقوقی شما حیاتی است:

• اقاله (فسخ قرارداد): اقاله به معنای بر هم زدن یک قرارداد با توافق و اراده متقابل طرفین است. در اقاله، قراردادی که قبلاً منعقد شده، به حالت قبل از عقد باز می گردد. برای مثال، اگر خانه ای را خرید و فروش کرده اید و بعداً با توافق یکدیگر معامله را بر هم می زنید، این اقاله است. اما ابراء، صرف نظر کردن از یک حق است و نیازی به برهم زدن اصل قرارداد ندارد.
• تهاتر (ساقط شدن دو دین متقابل): تهاتر زمانی اتفاق می افتد که دو نفر به صورت همزمان طلبکار و بدهکار یکدیگر باشند و دین آن ها تا میزان کمتر، ساقط می شود. مثلاً اگر الف از ب ۱۰۰ هزار تومان طلب دارد و ب از الف ۵۰ هزار تومان، تهاتر صورت گرفته و ب فقط ۵۰ هزار تومان به الف بدهکار می ماند. تهاتر عملی قهری (غیرارادی) و به حکم قانون است، در حالی که ابراء عملی ارادی است.
• صُلح (سازش): صلح عقدی است که بر اساس آن طرفین برای رفع نزاع یا جلوگیری از آن، توافق می کنند. صلح می تواند در مورد هر دین یا حقی باشد و ممکن است شامل ابراء نیز بشود، اما ابراء تنها یکی از نتایج ممکن صلح است و خود صلح مفهومی وسیع تر دارد که شامل توافقات مختلفی می شود.

آثار حقوقی ابراء دین

ابراء دین، همانطور که اشاره شد، آثار حقوقی مهمی به دنبال دارد که برای بدهکار و گاه برای طلبکار حائز اهمیت است:

• سقوط دین و بری شدن ذمه بدهکار: مهم ترین اثر ابراء، زوال دین و بری شدن کامل ذمه بدهکار است. به محض تحقق ابراء صحیح، بدهکار دیگر هیچ تکلیفی نسبت به پرداخت آن دین ندارد و از بار مسئولیت آن رها می شود.
• پایان یافتن ضمانت ها و وثایق مربوط به دین: اگر برای دین ابراء شده، ضمانت نامه، وثیقه، رهن یا هر نوع تأمین دیگری اخذ شده باشد، با ابراء دین، تمام آن ضمانت ها و وثایق نیز خودبه خود ساقط می شوند. برای مثال، اگر برای دینی ضامنی وجود داشته، با ابراء دین، ضامن نیز بری الذمه می شود و دیگر مسئولیتی ندارد.

ابراء دین تنها یک کلمه نیست؛ یک رهایی حقوقی است که اگر به درستی مستندسازی شود، می تواند از بروز چالش های آتی جدی جلوگیری کند و آرامش خاطر را برای بدهکار به ارمغان بیاورد.

جایگاه چک و لزوم استرداد لاشه آن پس از ابراء دین

چک، یکی از مهم ترین اسناد تجاری در نظام حقوقی و اقتصادی کشور ماست. این سند به دلیل سرعت و سهولتی که در معاملات ایجاد می کند، کاربرد فراوانی دارد. اما همین اهمیت، لزوم توجه ویژه به مدیریت آن، به خصوص پس از ابراء دین را دوچندان می کند. اگر دین شما ابراء شده، اما لاشه چک در دست طلبکار باقی مانده باشد، همچنان در معرض خطرات حقوقی قرار دارید. در این بخش، به اهمیت این موضوع و راهکارهای قانونی مقابله با آن می پردازیم.

چک به عنوان سند طلب

چک، در نگاه قانون و عرف، یک سند طلب قطعی و لازم الاجراست. به محض اینکه یک چک صادر و تسلیم دارنده می شود، بدهکار در قبال آن مسئولیت دارد. ویژگی های خاص چک، از جمله قابلیت پیگیری از طریق دادگاه و حتی مراجع اجرایی ثبت، آن را به ابزاری قدرتمند برای وصول مطالبات تبدیل کرده است. این سند به خودی خود اثبات کننده وجود دین است، بدون اینکه نیازی به اثبات منشأ آن دین در وهله اول باشد.

قابلیت مطالبه چک حتی پس از ابراء دین، یکی از نگرانی های اصلی بدهکاران است. تصور کنید شما دین خود را پرداخته اید یا طلبکار آن را بخشیده است، اما طلبکار چک را به شما بازنگردانده. او می تواند با مراجعه به بانک و سپس مراجع قضایی، وجه چک را مطالبه کند و شما مجبور به اثبات ابراء دین خود در دادگاه خواهید بود. این وضعیت نه تنها هزینه بر، بلکه زمان بر و پراسترس است.

چرا استرداد لاشه چک ضروری است؟

استرداد لاشه چک پس از ابراء دین، عملی حیاتی و پیشگیرانه است که فواید متعددی دارد:

• جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی توسط طلبکار سابق: در صورت عدم استرداد، طلبکار سابق ممکن است با حسن نیت یا حتی سوءنیت، چک را به شخص ثالثی منتقل کند یا اقدام به مطالبه آن از طریق مراجع قانونی نماید. در این صورت، شما باید با یک دعوای حقوقی جدید مواجه شوید و اثبات کنید که دین ابراء شده است.
• جلوگیری از طرح دعاوی بی اساس در آینده: وجود لاشه چک در دست طلبکار، همواره یک اهرم فشار بالقوه است که می تواند منجر به طرح دعاوی واهی یا بی اساس در آینده شود. با استرداد چک، این اهرم کاملاً از بین می رود.
• رفع هرگونه ابهام یا ادعای بدهی: بازپس گیری چک، به وضوح نشان می دهد که دین مربوطه تسویه یا ابراء شده است و هیچ ادعایی بر سر آن وجود ندارد. این شفافیت، آرامش خاطر شما را تضمین می کند.

مسئولیت ها و عواقب عدم استرداد لاشه چک توسط طلبکار

عدم استرداد لاشه چک توسط طلبکار پس از ابراء دین، می تواند عواقب حقوقی جدی برای او و مشکلاتی برای بدهکار به همراه داشته باشد:

• امکان طرح دعوای حقوقی برای مطالبه چک: همانطور که ذکر شد، طلبکار می تواند چک را به اجرا گذاشته و مطالبه وجه آن را نماید. در این صورت، بدهکار باید با هزینه ها و پیچیدگی های اثبات ابراء در دادگاه مواجه شود.
• امکان طرح دعوای کیفری (در صورت سوءاستفاده): اگر طلبکار با علم به ابراء دین و سوءنیت، اقدام به مطالبه چک کند یا آن را به شخص ثالثی منتقل نماید، ممکن است با اتهامات کیفری از قبیل کلاهبرداری یا خیانت در امانت (در صورت وجود شرایط خاص) مواجه شود. این موارد پیچیده تر هستند و نیاز به اثبات سوءنیت دارند.

راهکارهای قانونی در صورت عدم استرداد لاشه چک (پیش از دادخواست)

پیش از آنکه مستقیماً به سراغ دادخواست بروید، می توانید از برخی راهکارهای قانونی استفاده کنید تا شانس حل و فصل موضوع بدون نیاز به دعوای قضایی را افزایش دهید:

• ارسال اظهارنامه قضایی: اظهارنامه قضایی یک ابزار رسمی برای اعلام درخواست شما به طرف مقابل است. شما می توانید با ارسال یک اظهارنامه رسمی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، از طلبکار درخواست کنید که لاشه چک را به شما مسترد کند و تصریح کنید که دین ابراء شده است. این اظهارنامه می تواند به عنوان مدرکی دال بر درخواست شما و آگاهی طلبکار از موضوع در آینده در دادگاه مورد استناد قرار گیرد.
• تنظیم صورت جلسه یا رسید کتبی: اگر طلبکار با حسن نیت حاضر به همکاری باشد اما لاشه چک را در دسترس نداشته باشد (مثلاً مفقود کرده باشد)، می توانید یک صورت جلسه یا رسید کتبی تنظیم کنید که در آن، هر دو طرف اقرار به ابراء دین و ساقط شدن چک های مربوطه نمایند. این سند می تواند به عنوان یک مدرک قوی برای اثبات ابراء و زوال اعتبار چک در دادگاه استفاده شود.

راهنمای گام به گام تنظیم و ثبت دادخواست اثبات ابراء دین و استرداد لاشه چک

تصمیم به طرح دعوای حقوقی، گامی مهم و سرنوشت ساز است که نیازمند دقت، آگاهی و برنامه ریزی است. هنگامی که راهکارهای غیرقضایی به نتیجه نرسیده و طلبکار سابق از استرداد لاشه چک های شما خودداری می کند، تنها راه باقی مانده، مراجعه به دادگاه و تنظیم دادخواست اثبات ابراء دین و استرداد لاشه چک است. این بخش، شما را گام به گام در فرایند تنظیم و ثبت چنین دادخواستی راهنمایی می کند.

۱. مندرجات اصلی یک دادخواست حقوقی

دادخواست، سندی است که شما با ارائه آن به دادگاه، از آن می خواهید به خواسته شما رسیدگی کند. هر دادخواست حقوقی، بخش های اصلی و مشخصی دارد که باید با دقت تکمیل شوند:

• مشخصات خواهان (بدهکار) و خوانده (طلبکار سابق): در این قسمت باید اطلاعات هویتی کامل شما به عنوان خواهان (نام، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل، نشانی کامل) و طرف مقابل به عنوان خوانده (طلبکار سابق) به دقت وارد شود. هرگونه اشتباه در این بخش می تواند منجر به رد دادخواست یا طولانی شدن روند دادرسی شود.
• خواسته اصلی و فرعی: این بخش، هسته اصلی دادخواست شماست. خواسته اصلی شما «اثبات ابراء ذمه خواهان در خصوص دین [مبلغ دین / نوع دین به طور دقیق]» و خواسته فرعی شما «الزام خوانده به استرداد لاشه [تعداد] فقره چک بانکی به شماره های [شماره چک ها]» و همچنین «مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و سایر خسارات قانونی)» خواهد بود. بیان دقیق خواسته اهمیت زیادی دارد.
• دلایل و منضمات (مدارک پیوستی): در این قسمت باید به تمام مدارکی که ادعای شما را ثابت می کند، اشاره کرده و تصویر مصدق آن ها را به دادخواست پیوست نمایید. این مدارک شامل اسناد ابراء، اظهارنامه قضایی، مشخصات چک ها و… است که در بخش بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
• شرح خواسته: این بخش، فرصتی است تا شما داستان خود را به طور کامل و با جزئیات لازم برای قاضی شرح دهید. از زمان ایجاد دین تا ابراء آن، درخواست های شما برای استرداد چک و نهایتاً خودداری خوانده از انجام این کار، باید به ترتیبی منطقی و روشن بیان شود.

۲. مدارک و مستندات لازم برای پیوست دادخواست

قدرت دادخواست شما به پشتوانه مدارک و مستندات شماست. هرچه مدارک شما کامل تر و مستدل تر باشد، شانس موفقیت شما در دادگاه بیشتر خواهد بود. مدارک زیر باید آماده و به دادخواست پیوست شوند:

• کپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان: این مدارک برای احراز هویت شما ضروری است.
• سند یا مدرک اثبات ابراء دین: این مهم ترین مدرک شماست. می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • رسید کتبی ابراء که توسط طلبکار امضا شده است.
  • اقرارنامه رسمی یا عادی که در آن طلبکار به ابراء دین اعتراف کرده است.
  • شهادت نامه کتبی از شهود معتبر که در حضور آن ها ابراء دین صورت گرفته است.
  • مکاتبات، پیامک ها، ایمیل ها یا حتی فایل صوتی ضبط شده (با رعایت قوانین مربوط به ادله الکترونیکی) که دال بر ابراء دین باشد.
    تأکید می شود: اصل هرگونه سند کتبی را برای ارائه در جلسه دادگاه نزد خود نگه دارید و فقط تصویر مصدق آن را پیوست کنید.
• تصویر چک یا مشخصات کامل آن: حتی اگر به لاشه چک دسترسی ندارید، باید مشخصات دقیق آن از جمله شماره چک، مبلغ، تاریخ سررسید، نام بانک و شماره حساب مبدأ و نام دارنده/ذینفع چک را در دادخواست ذکر کنید. اگر تصویری از چک دارید، حتماً آن را پیوست نمایید.
• وکالت نامه (در صورت داشتن وکیل): اگر وکیل دارید، وکالت نامه معتبر او باید پیوست شود.
• اظهارنامه قضایی (در صورت ارسال قبلی): اگر پیش از این برای استرداد چک اظهارنامه فرستاده اید، کپی مصدق آن به عنوان دلیلی بر تلاش شما برای حل مسالمت آمیز موضوع، بسیار مفید خواهد بود.

۳. مراحل ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

امروزه ثبت دادخواست ها عمدتاً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صورت می گیرد و این روند تا حد زیادی تسهیل شده است:

1. مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی: با در دست داشتن تمام مدارک آماده شده و متن دادخواست، به نزدیک ترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید.
2. تشکیل پرونده و ثبت دادخواست: کارشناسان دفتر، مدارک شما را بررسی و دادخواست را در سامانه مربوطه ثبت می کنند. شما باید فرم های لازم را تکمیل و امضا نمایید.
3. پرداخت هزینه های دادرسی: هزینه های دادرسی بر اساس ارزش خواسته (مبلغ دین) و مطابق تعرفه های قانونی محاسبه می شود و شما باید در همان دفتر آن را پرداخت کنید.
4. ارسال و پیگیری وضعیت پرونده: پس از ثبت، دادخواست شما به دادگاه صالح ارسال می شود. یک کد رهگیری به شما داده می شود که با استفاده از آن می توانید وضعیت پرونده خود را از طریق سامانه ثنا یا با مراجعه به دفتر خدمات پیگیری کنید. پیامک هایی نیز از طریق سامانه ثنا برای شما ارسال خواهد شد که از مراحل پرونده، مانند تعیین وقت رسیدگی، آگاه شوید.

تهیه دقیق مدارک و نگارش شفاف شرح خواسته، کلید موفقیت در دادگاه است. با دقت و وسواس این مراحل را طی کنید تا مسیر رسیدگی هموارتر شود.

نمونه دادخواست اثبات ابراء دین و استرداد لاشه چک

این بخش، هسته اصلی راهنمای ماست و یک نمونه دادخواست کامل و جامع را ارائه می دهد که می توانید با تکمیل اطلاعات خود از آن استفاده کنید. به یاد داشته باشید که هر پرونده ویژگی های خاص خود را دارد و این نمونه باید متناسب با شرایط شما شخصی سازی شود.

بسمه تعالی

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان مربوطه]

خواهان:

[نام کامل خواهان: مثال: رضا محمدی]

[نام پدر: مثال: احمد]

[کد ملی: مثال: 1234567890]

[شماره شناسنامه: مثال: 1234]

[تاریخ تولد: مثال: 1360/01/15]

[شغل: مثال: کارمند]

[نشانی کامل: مثال: تهران، خیابان آزادی، کوچه شفق، پلاک 10، واحد 3]

خوانده:

[نام کامل خوانده: مثال: علی حسینی]

[نام پدر: مثال: محمود]

[کد ملی: مثال: 0987654321]

[شماره شناسنامه: مثال: 5678]

[تاریخ تولد: مثال: 1355/03/20]

[شغل: مثال: بازنشسته]

[نشانی کامل: مثال: تهران، خیابان ولیعصر، کوچه سرو، پلاک 5، واحد 1]

وکیل/نماینده قانونی: [در صورت وجود: نام کامل، مشخصات، نشانی، شماره پروانه وکالت]

خواسته:

1. اثبات ابراء ذمه خواهان در خصوص دین به مبلغ [مبلغ دین به عدد و حروف] ریال بابت [نوع دین، مثلاً: قرارداد فروش، وام، قرض و…]
2. الزام خوانده به استرداد لاشه [تعداد] فقره چک بانکی به شماره های [شماره چک ها به ترتیب: مثلاً 001234، 001235، …]، صادره از حساب [شماره حساب و نام بانک: مثلاً 1234567890 بانک ملی شعبه انقلاب] بابت دین مذکور، در وجه [نام دارنده/ذینفع چک: مثلاً آقای علی حسینی] به تاریخ های [تاریخ سررسید هر چک به ترتیب: مثلاً 1402/05/10، 1402/06/10].
3. مطالبه کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و سایر خسارات قانونی) از تاریخ تقدیم دادخواست لغایت اجرای حکم.

دلایل و منضمات:

1. کپی مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان.
2. [نوع سند اثبات ابراء، مثلاً: سند عادی/رسید ابراء مورخ 1402/04/20 / اقرارنامه مورخ 1402/04/20 / استشهادیه محلی مورخ 1402/04/20]. (اصل سند هنگام جلسه دادگاه ارائه خواهد شد)
3. [سایر مدارک: مثلاً اظهارنامه قضایی شماره 14021234567890 مورخ 1402/07/01 / مکاتبات/پیامک ها/مستندات دیگر دال بر ابراء (شامل پرینت پیامک ها یا مکالمات)].
4. تصویر [تعداد] فقره چک به شماره های [ذکر شماره چک ها: مثلاً 001234، 001235، …] (در صورت عدم دسترسی به اصل لاشه).
5. وکالت نامه (در صورت وجود وکیل).

شرح خواسته:

با سلام و احترام، به استحضار عالی می رساند:

1. اینجانب خواهان، آقای/خانم [نام کامل خواهان] به نشانی فوق، طی قراردادی/معامله ای [ذکر نوع معامله یا منشأ دین به طور دقیق، مثلاً: قرارداد مشارکت در ساخت مورخ 1400/01/10 یا مبایعه نامه فروش خودروی پراید مدل 1395 به شماره پلاک ایران 12-123ب12 مورخ 1401/02/01] با خوانده محترم، آقای/خانم [نام کامل خوانده] به نشانی فوق، مبلغ [مبلغ دقیق دین به عدد و حروف، مثلاً: یکصد میلیون (100,000,000) ریال] به وی بدهکار بوده ام.
2. در راستای تضمین بازپرداخت این دین، اینجانب تعداد [تعداد] فقره چک بانکی به شماره های [شماره چک ها به ترتیب]، صادره از حساب [شماره حساب و نام بانک] در وجه خوانده محترم به تاریخ های [تاریخ سررسید هر چک] صادر و تسلیم نموده ام. این چک ها صرفاً جنبه امانی و تضمینی داشته و بابت دین فوق الذکر صادر گردیده اند.
3. مستنداً به [توضیح چگونگی ابراء، مثلاً: سند عادی ابراء مورخ 1402/04/20 که به امضای خوانده محترم رسیده است یا اقرارنامه رسمی مورخ 1402/04/20 تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره 10 تهران یا اقرار شفاهی خوانده در حضور شهود (که اسامی و نشانی آن ها در استشهادیه پیوست آمده است) مورخ 1402/04/20]، خوانده محترم با میل و اختیار کامل و با اطلاع از دین موجود، طی تاریخ [تاریخ دقیق ابراء] از حق و دین خود نسبت به اینجانب ابراء (صرف نظر) نموده و ذمه اینجانب را بری نموده است.
4. بر این اساس، از تاریخ ابراء، دین مذکور ساقط و لاشه چک های صادره نیز باید به اینجانب مسترد می گردید.
5. علی رغم ابراء دین و مراجعات مکرر و درخواست های شفاهی/کتبی [در صورت ارسال اظهارنامه، ذکر شود: و ارسال اظهارنامه قضایی شماره 14021234567890 مورخ 1402/07/01]، خوانده محترم تاکنون از استرداد لاشه چک های فوق الذکر خودداری نموده است. این امر نه تنها موجبات نگرانی و تضییع حقوق اینجانب را فراهم آورده، بلکه ممکن است به سوءاستفاده از این اسناد و طرح دعاوی بی اساس علیه اینجانب در آینده منجر گردد.
6. لذا، با استناد به ماده 289 قانون مدنی، ماده 198 و 515 و 519 قانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین مرتبط، صدور حکم مبنی بر اثبات ابراء ذمه اینجانب در خصوص دین یاد شده و الزام خوانده به استرداد لاشه چک های فوق الذکر و همچنین محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت معرفی وکیل) مورد استدعاست.

با تشکر و احترام فراوان

نام و نام خانوادگی خواهان (امضا و تاریخ)

نکات مهم در تکمیل و استفاده از نمونه دادخواست

وقتی شما مشغول تکمیل این دادخواست هستید، هر کلمه و عدد اهمیت حیاتی دارد. اشتباهی کوچک می تواند روند پرونده را طولانی و پیچیده کند. در ادامه به نکاتی مهم اشاره می شود که به شما در استفاده صحیح از این نمونه دادخواست کمک خواهد کرد:

• دقت در مشخصات: حتماً مشخصات فردی (نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، شغل و نشانی) خود و خوانده را با دقت کامل و بر اساس اسناد هویتی (کارت ملی و شناسنامه) وارد کنید. نشانی کامل و دقیق خوانده برای ابلاغ اوراق قضایی بسیار مهم است.
• تاریخ و مبلغ دین و ابراء: تاریخ و مبلغ دین اصلی و تاریخ دقیق ابراء دین را به طور دقیق و خوانا ذکر نمایید. این جزئیات، ستون فقرات ادعای شما را تشکیل می دهند.
• نوع و تاریخ اسناد اثباتی ابراء: نوع و تاریخ اسناد اثباتی ابراء (مانند رسید کتبی، اقرارنامه، شهادت نامه، پیامک یا سایر مستندات) را به وضوح و با جزئیات کامل قید کنید. در صورت وجود شهود، نام و نشانی آن ها را در استشهادیه پیوست درج نمایید.
• مشخصات کامل چک: در صورتی که به لاشه چک دسترسی ندارید (که معمولاً دلیل اصلی این دادخواست است)، مشخصات کامل آن شامل شماره چک، تاریخ سررسید، مبلغ، نام بانک و شماره حساب مبدأ را ذکر نمایید. حتی اگر یک تصویر از چک دارید، حتماً آن را به عنوان مدرک پیوست کنید.
• مشاوره حقوقی: همواره توصیه می شود پیش از ثبت دادخواست، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مشاوره بگیرید یا با یک وکیل مجرب مشورت کنید. یک وکیل می تواند با بررسی دقیق جزئیات پرونده شما، بهترین راهکار را ارائه دهد و از بروز اشتباهات احتمالی جلوگیری کند.
• آماده سازی اصل مدارک: به یاد داشته باشید که در زمان ثبت دادخواست تنها کپی مصدق مدارک را پیوست می کنید، اما باید اصل تمامی مدارک و اسناد اثباتی خود را برای ارائه در جلسه دادگاه آماده داشته باشید.

نتیجه گیری

در مسیر پر فراز و نشیب روابط مالی و حقوقی، حفاظت از حقوق فردی نیازمند آگاهی و اقدام به موقع است. ابراء دین، هرچند یک عمل سخاوتمندانه از سوی طلبکار تلقی می شود، اما عدم استرداد لاشه چک های مربوط به آن می تواند آرامش خاطر بدهکار را خدشه دار کرده و او را در معرض دعاوی احتمالی و سوءاستفاده های آتی قرار دهد. همینجاست که اثبات رسمی ابراء دین و استرداد لاشه چک به یک ضرورت حقوقی تبدیل می شود.

این راهنمای جامع تلاش کرد تا با ارائه اطلاعات دقیق، شفاف سازی مفاهیم حقوقی و ارائه یک نمونه دادخواست کاربردی، مسیر پیش روی افرادی که با این چالش مواجه اند را روشن سازد. از تعریف دقیق ابراء و شرایط صحت آن گرفته تا اهمیت استرداد چک و راهکارهای قانونی مقابله با عدم استرداد، تمامی جوانب موضوع مورد بررسی قرار گرفت. هدف این بود که به شما کمک کنیم تا با درکی عمیق و اطمینانی کامل، گام های لازم را بردارید.

همواره به خاطر داشته باشید که قوانین حقوقی ممکن است پیچیده باشند و هر پرونده دارای جزئیات منحصر به فرد خود است. بنابراین، برای اطمینان از صحت و تکمیل مدارک، و جهت بهره مندی از بهترین استراتژی حقوقی، قویاً توصیه می شود که پیش از هرگونه اقدام قانونی، با یک وکیل یا مشاور حقوقی مجرب مشورت نمایید. این مشاوره می تواند تفاوت بزرگی در نتیجه پرونده شما ایجاد کند و به شما در رسیدن به نتیجه مطلوب یاری رساند. با دانش و پشتیبانی صحیح، می توانید حقوق خود را حفظ کرده و آرامش خاطر از بری شدن کامل ذمه خود را بازیابید.