‌ضرورت راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سیل در گیلان

دکتر هادی مدبری ۲۲ آذر در برنامه زنده شبکه باران با ارائه نتایج مطالعاتی که به همت پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی انجام شد، اظهار کرد: این مطالعات و بررسی ها در قالب عنوان راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سیل در استان گیلان جمع آوری شده است.

وی با اشاره بر مهم‌ترین حوادث سیل سال‌های اخیر استان گیلان، افزود: به طور کلی هدف از مطالعات سیل، تعیین یک چهارچوب کلی به منظور ارزیابی و مدیریت خطرات سیل است.

مدبری تصریح کرد: از نتایج مطالعات می‌توان با هدف کاهش احتمال وقوع سیل همچنین به حداقل رساندن خسارات نامطلوب آن در زمینه‌های سلامت انسان، محیط زیست، میراث فرهنگی و فعالیت‌های اقتصادی استفاده کرد.

وی با اشاره به قالب پیشنهادی جهت مدیریت سیلاب، گفت: به طور کلی مناطقی که تحت تاثیر خطر بالقوه سیل قرار دارند و به منظور مدیریت بهینه در راستای کاهش آثار نامطلوب سیلاب، رعایت موارد زیر در سه گام پیشنهاد می‌شود که گام اول ارزیابی مقدماتی ریسک سیل شامل سیل‌هایی با احتمال وقوع کم، سیل‌هایی با احتمال وقوع متوسط که دوره بازگشت بالاتر از ۱۰۰ سال دارند، همچنین سیل‌هایی با احتمال وقوع بالا هستند.

رئیس پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی در خصوص گام دوم که نقشه‌های ریسک و آسیب سیل هستند، تاکید کرد: تهیه نقشه گسترش سیلاب، تهیه نقشه عمق آب و یا تراز سطح آب در نواحی مختلف، تهیه نقشه صدمات وارد شده ناشی از گسترش سیلاب در این حوزه قرار دارد.

مدبری با اشاره به گام سوم تدوین برنامه‌های مدیریت ریسک سیل که تهیه نقشه خطر سیلاب است، افزود: نقشه خطر سیلاب به منظور تعیین پارامترهای گستردگی سیل، عمق آب یا همان تراز سطح آب و سرعت جریان آب در نقاط مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: برای تهیه این نقشه و با توجه به اهمیت منطقه مورد مطالعه باید سناریوهای وقوع سیل را در سه سطح مورد بررسی قرار داد که شامل سیل‌هایی با احتمال وقوع کم، سیل هایی با احتمال وقوع متوسط همچنین سیل‌هایی با احتمال وقوع بالا هستند.

رئیس پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی در خصوص تهیه نقشه ریسک سیلاب گفت: این نقشه به منظور تعیین عواقب نامطلوب بالقوه ناشی از بروز سیل در مناطق سیل زده بوده که با سناریوهای سیل مرتبط است به طور مثال چه تعداد از ساکنان منطقه به طور بالقوه تحت تاثیر سیلاب قرار گرفته‌اند، چه نوع از فعالیت‌های اقتصادی منطقه تحت تاثیر قرار گرفته، چه تاسیساتی در منطقه وجود دارد که در صورت بروز سیل باعث آلودگی منطقه تحت تاثیر سیلاب می‌شود از جمله این سوالات هستند.

مدبری با اشاره به راهکارهای پیشنهادی جهت پیشگیری از وقوع سیل تصریح کرد: وقوع مکرر بلایای طبیعی در کشور و به طور خاص پدیده سیل، لزوم برنامه‌ریزی و تدوین خط مش‌های مناسب به منظور کاهش آسیب پذیری جمعیتی و اقتصادی را اجتناب ناپذیر کرده و در این راستا راهبردهایی پیشنهاد می‌شود.

وی افزود: تغییر حساسیت به خسارت از راه تدوین آیین نامه‌ها و مقررات و به اجرا درآوردن آنها همچنین سیاست آمادگی در مقابل بلایا با اجرای سیستم هوشمند هشدار سیل را می توان نام برد.

مدبری با بیان تولید محصول با رویکرد بومی‌سازی در مواجهه با سیلاب‌های رودخانه‌ای تاکید کرد: توسعه سیستم‌های هشدار سیل با بهره‌گیری از نتایج پهنه‌بندی سیل بر بستر سامانه‌های GPRS، پیامک و بلوتوث به منظور هشدار و آگاه‌سازی ساکنین و مسافران در مناطق پرخطر از آن جمله هستند.

وی در زمینه تولید محصول با رویکرد بومی‌سازی در مواجهه با رواناب و سیلاب‌های شهری، گفت: تقسیم مناطق شهری با توجه به نتایج پهنه‌بندی و عوارض شهری به منظور تعیین میزان رواناب و استفاده از اطلاعات حاصل در اپلیکیشن‌های ناوبری را می توان در این حوزه نام برد.

مدبری در ادامه به راهکارهای اجرایی پس از آگاهی و هشدار از وجود سیل اشاره و تاکید کرد: در این زمینه روش‌های سازه‌ای یا مهار سیلاب را می توان اجرا کرد که این روش‌ها با فراهم آوردن و بهره‌برداری از سازه‌های طراحی شده، اثرات تخریبی سیل را رفع یا کاهش می‌دهد که این امر با ذخیره، محدودسازی و انحراف جریان سیلاب تا حدی که از لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر باشد، انجام می‌شود.

وی افزود: این روش ها شامل سدهای مخزنی با هدف ذخیره سیلاب در مخزن و کاهش پیک سیلاب، احداث سیل بندها با هدف محدود کردن سیلاب، مخازن تاخیری با هدف کاهش پیک سیلاب و افزایش زمان تمرکز، اصلاح و بهسازی مسیر با هدف افزایش سرعت جریان و حفاظت از کناره‌ها و بستر، انحراف سیلاب با هدف کاهش میزان سیلاب در یک بازه از رودخانه همچنین روش‌های دیگر مدیریت سیلاب را شامل می‌شود.

رئیس پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی با اشاره به راهکارهای اجرایی پس از آگاهی و هشدار از وجود سیل گفت: روش های غیر سازه‌ای یا مدیریت سیلاب که در این روش‌ها نحوه برخورد با مسئله سیل و کاهش خسارات آن بیشتر جنبه نرم‌افزاری و مدیریتی دارد و برای رفع یا تسکین اثرات تخریبی سیلاب سازه‌های فیزیکی احداث نمی‌شود.

وی افزود: در این زمینه ضد سیل کردن ساختمان‌ها و نقاط حساس، پهنه‌بندی دشت سیلاب و جلوگیری از احداث ساختمان‌های مهم در نقاط پرخطر، ایجاد پوشش گیاهی مناسب در محیط سیلاب دشت، ارزیابی سیستم زهکشی شهری و مقایسه استانداردها در زمینه طراحی سیستم زهکشی همچنین ضرورت بازنگری در ارزیابی ضوابط طراحی سیستم‌های شهری را می توان نام برد.

مدبری در ادامه مبحث تولید محصول با رویکرد بومی‌سازی، بازارهای هدف تکنولوژی تولیدی باید مورد توجه باشد، گفت: با توجه به فراوانی و گستردگی وقوع سیل در کشور و خسارات بالای ناشی از آن، نتایج حاصل از این مطالعه می‌تواند بازارهای هدف متنوعی در کشور داشته باشد که از آن جمله ستاد مدیریت بحران و پدافند غیرعامل، ادارات آب و فاضلاب، بیمه، سازمان جهاد کشاورزی، اپلیکیشن‌های ناوبری، ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور همچنین راهنمایی و رانندگی را می توان عنوان کرد.

انتهای پیام