درمان اوتیسم در بچه ها
تفاوت در چگونگی تأثیر اوتیسم بر هر فرد بدین معنی است که افراد مبتلا به اوتیسم از نقاط قوت و چالش‌های منحصر‌به‌فردی در ارتباطات اجتماعی، توانایی رفتاری و شناختی برخوردار هستند. بنابراین، برنامه‌های درمانی معمولاً چندمنظوره هستند و می‌توانند شامل مداخلات والدمحور باشند و نیازهای فردی کودک را هدف قرار دهند. باتوجه به شیوع بالای اختلال طیف اوتیسم، خصوصاً در سال‌های اخیر، بهتر است والدین کودک مهارت‌های رشدی او را زیر نظر داشته باشند و به محض شک و تردید نسبت به آنها، به متخصصان این امر مراجعه کنند.
استراتژی‌های مداخلات رفتاری بر توسعه مهارت‌های ارتباطی-اجتماعی و کاهش علایق شدید و رفتارهای تکراری و چالش‌برانگیز کودک (به‌ویژه در سنین پایین که کودک به‌طور طبیعی این مهارت‌ها را کسب می‌کند) متمرکز هستند. لباس هربا گروه شب نقاب مخصوص افرادی هستند که به طور معمول در مواقع خاص و رسمی مانند مراسم‌ها و مصاحبه‌های کاری به کار می‌روند . کاردرمانی و گفتاردرمانی می‌توانند برای برخی از کودکان و آموزش مهارت‌های اجتماعی و دارودرمانی می‌توانند در کودکان بزرگ‌تر مفید باشند. بهترین درمان یا مداخله می‌تواند بسته به سن، نقاط قوت، چالش‌ها و تفاوت‌های فرد متفاوت باشد.
همچنین لازم به یادآوری است که کودکان مبتلا به اوتیسم می‌توانند همانند کودکان بدون اوتیسم بیمار شوند یا آسیب ببینند. معاینات منظم پزشکی و دندانپزشکی باید بخشی از برنامه درمانی کودک باشد. اغلب تشخیص اینکه رفتار کودک ناشی از اوتیسم یا بیماری دیگری است، کار آسانی نیست. به‌عنوان مثال، کوبیدن سر می‌تواند یکی از علائم اوتیسم یا نشانه‌ای از سردرد یا گوش‌درد در کودک باشد. در چنین شرایطی، یک معاینه بدنی کامل لازم است. نظارت بر رشد سالم نه‌تنها به معنای توجه به علائم مرتبط با اوتیسم بوده، بلکه همچنین به معنای توجه به سلامت جسمی و روانی کودک است.
درخصوص بهترین مداخلات درمانی در کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، اطلاعات زیادی در دست نیست. برخی تحقیقات درمورد گروه‌های مهارت اجتماعی برای کودکان بزرگ‌تر انجام شده‌اند، اما شواهد کافی برای اثبات مؤثر بودن آنها وجود ندارند. برای ارزیابی مداخلات درمانی جهت بهبود نتایج در بزرگسالی، باید پژوهش‌های بیشتری صورت بگیرند. علاوه بر این، ارائه خدمات برای کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در تکمیل تحصیلات یا آموزش شغلی، یافتن شغل، مسکن و حمل‌و‌نقل ایمن، مراقبت از سلامتی، بهبود عملکرد روزانه و مشارکت هرچه بیشتر در جوامع، بسیار مهم است.
در واقع بهتر است والدین گرامی، کودک را در 12ماهگی، 18ماهگی و 2سالگی مورد غربالگری و بررسی انجام دهند تا درصورت وجود مشکل، درمان سریع‌تر آغاز شود. غربالگری و پایش، گام‌هایی ضروری در تشخیص و درمان به‌هنگام این اختلال هستند.اگر اختلال طیف اوتیسم در کودکان سریع‌تر و زودتر تشخیص داده شده و درمان آن به‌موقع آغاز شود، بسیاری از مشکلات آنان قابل‌جبران خواهند بود. بنابراین لازم است تمام پدران و مادران به محض اینکه در مراحل رشدی کودک تأخیری مشاهده کردند، به مراکز توانبخشی، متخصصان مغز و اعصاب کودک یا روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنند.
درمان به‌موقع به‌حدی تأثیرگذار است که می‌تواند 90 الی 95 درصد از مشکلات کودک را جبران کند. بنابراین آنچه که در درمان اختلال طیف اوتیسم اهمیت ویژه‌ای دارد، شروع زودهنگام درمان است که می‌توان آن را درصورت تشخیص صحیح و مشاهده تأخیرات رشدی در کودک، حتی از 12ماهگی آغاز کرد. از دست دادن زمان طلایی در درمان می‌تواند در رشد مهارت‌های ذهنی، درکی و شناختی و همچنین مهم‌ترین آن، در رشد گفتار کودک تأثیر به‌سزایی داشته باشد. درمان در سنین بالاتر هم زمان بیشتری خواهد برد، هم هزینه بیشتری را بر خانواده‌ها تحمیل خواهد کرد، و هم سرعت پیشرفت کودک در سنین بالاتر به نسبت سن طلایی کمتر خواهد بود.
بنابراین با توجه به شیوع بالای اختلال طیف اوتیسم، لازم است تمامی خانواده‌ها روند رشد کودک خود را مرتباً مورد ارزیابی قرار دهند تا درصورت وجود مشکل، درمان سریع‌تر آغاز شده و اثربخشی آن بیشتر شود. اوتیسم بیماری نیست بلکه یک اختلال است و در صورت رسیدگی به‌موقع قابل‌درمان خواهد بود. بهترین راه درمان اختلالی با علائم مختلف و چندوجهی، نیاز به برنامه جامعی دارد که بتواند تمام جنبه‌های این اختلال را تحت تأثیر قرار دهد. درمانی که بتواند علائم اختلال را کم کند و مشکلات کودک را به حداقل برساند، به‌عنوان یک درمان جامع و تأثیرگذار پذیرفته می‌شود.
کودکان دارای اختلال اتیسم به 3 سطح تقسیم بندی می شوند که ترین، سطح 2 اختلال اتیسم متوسط و سطح 3 دارای شدید ترین میزان اختلال می باشد.بنابراین درمان این اختلال بسته به سطحی که کودک در ان وجود دارد نیز بستگی دارد. به‌طور کلی برنامه جامع و مدونی که بتواند تمامی جنبه‌های یک کودک دارای اختلال را از بعدهای مختلف رفتار، گفتار و زبان و ارتباط، مهارت‌های شناختی و ذهنی و حسی مورد بررسی و درمان قرار دهد، بسیار مهم است. متاسفانه اوتیسم داروی خاصی ندارد و داروهایی که در اختلال طیف اوتیسم به کار می‌روند، داروهایی جنرال و کلی هستند که جهت کاهش علائم به کار می‌روند.
مثلاً کودکی که نقص توجه دارد، ممکن است داروی رسپریدون برای او تجویز شود. رسپریدون داروی خاص اختلال طیف اوتیسم نیست و در تمامی اختلالات رشدی دیگر نیز کاربرد دارد. لباس شخصیت کارتونی پسرانه ی مرد عنکبوتی به نسبت دیگر شخصیت های کارتونی از محبوبیت بیشتری در بین کودکان برخوردار است . بنابراین در حال حاضر در تمام دنیا بهترین راه درمان اختلال طیف اوتیسم، درمان‌های توانبخشی هستند که در کنار دارودرمانی و روانشناسی به درمان این اختلال کمک بزرگی می‌کنند. در تیم درمانی این اختلال، متخصص نورولوژیست کودکان، روانپزشک کودک و نوجوان، کاردرمان، گفتاردرمان، روانشناس حضور دارند.
درمانی که به‌صورت تیم‌ورک یا کار گروهی صورت می‌گیرد، بسیار بسیار بهتر و تأثیرگذارتر از درمان‌های انفرادی خواهد بود. بنابراین به‌طور کلی بهترین راه درمان این اختلال، توانبخشی (کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی) در کنار دارودرمانی است. با توانبخشی مدون می‌توان تا حدود 90 تا 95 درصد از علائم آن را کاهش داد. معمولاً کودکان اوتیسم به‌خصوص کودکانی که در سطح 2 و 3 قرار دارند، برای آموزش مداوم و مستمر به زمان خیلی بیشتری نسبت به سایر اختلالات نظیر تأخیر گفتار، بیش‌فعالی و … نیاز دارند. متأسفانه هزینه‌های توانبخشی در ایران تحت پوشش بیمه نمی‌باشند و آزاد حساب می‌شوند.
اما برای والدینی که بیمه تکمیلی دارند می‌تواند تا حدودی کمک‌کننده باشد. کودکان دارای اوتیسم ممکن است در هفته حداقل به 25 تا 30 ساعت آموزش نیاز داشته باشند، درنتیجه هزینه آموزش این اختلال بالا است. همچنین نیاز به ویزیت‌های دوره‌ای توسط پزشک متخصص مغز و روش درمان هر کودک با کودک دیگر در عین یکسان بودن هدف، متفاوت خواهد بود. با توجه به ناشناخته بودن علت دقیق اوتیسم و مطرح شدن علت‌های احتمالی، متأسفانه افراد سودجوی بسیاری در طول سال‌ها سعی کرده‌اند با روش‌های بی‌اساس و بیهوده هزینه‌های بسیار زیادی را بر خانواده‌ها تحمیل کنند.
در حال حاضر روش‌های درمانی زیادی برای اختلال طیف اوتیسم وجود دارند که نسبی هستند و منجر به درمان قطعی نخواهند شد، اما به‌کارگیری روش منحصر‌به‌فرد و مناسب هر کودک، به‌شرط شروع به‌موقع درمان، می‌تواند تا 90 درصد از مشکلات او را جبران کند. بنابراین ما در اینجا درمورد روش‌های معتبر و موثقی صحبت می‌کنیم که هم به‌لحاظ منابع معتبر علمی و هم به‌لحاظ تجربی اثبات شدهأاند. آنچه که علاوه بر انتخاب روش درمانی، در درمان اوتیسم بسیار مؤثر است، صبر و شکیبایی والدین است. درمان‌های اوتیسم کمی زمان‌بر هستند و نیاز به صبوری و شکیبایی دارند.
انواع روش های درمانی
حتما مطالعه کنید:آشنایی کامل با رفتاردرمانی شناختی می‌تواند به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک کند تا نحوه تأثیر افکار بر رفتار را درک کنند. درمانگر به کودک نشان می‌دهد که چگونه احساساتی مانند اضطراب را تشخیص دهد و آن را دوباره ارزیابی و تنظیم کند. این نوع درمان برای آموزش کودکان برای مقابله با موقعیت‌های اجتماعی دشوار و سایر چالش‌های زندگی مفید است. انواع مختلفی از درمان‌ها در دسترس بوده و شامل تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی، آموزش مهارت‌های اجتماعی، کاردرمانی، فیزیوتراپی، درمان یکپارچگی حسی و استفاده از تکنولوژی کمکی هستند.انواع درمان ها به طور کلی می تواند به دسته های زیر تقسیم شوند:
- رویکردهای رفتاری و ارتباطی
- رویکردهای رژیم غذایی
- دارو
- طب مکمل و جایگزین
درمانگر پس بررسی نحوه واکنش کودک به برخی مناظر یا صداها، یک برنامه درمانی فردی تنظیم می‌کند. فناوری کمکی، ازجمله دستگاه‌هایی مانند تابلوهای ارتباطی و تبلت‌های الکترونیکی، می‌توانند به افراد مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط و تعامل با دیگران کمک کنند. به‌عنوان مثال، سیستم ارتباطی تبادل تصویر (PECS) از نمادهای تصویری برای آموزش مهارت‌های ارتباطی استفاده می‌کند. نحوه استفاده از نمادهای تصویری برای گفتگو و سؤال پرسیدن و پاسخ به آنها، به کودک آموزش داده می‌شود. برخی دیگر ممکن است از یک تبلت به‌عنوان دستگاهی برای تولید گفتار یا ارتباط استفاده کنند.
اگرچه درمانگران حرفه‌ای کلینیک ما، فرزند شما را ازطریق روش‌های درمانی مختلف کمک می‌کنند، شما به‌عنوان والدین نقش مهمی را ایفا می‌کنید. به هنگام بررسی گزینه‌های درمانی برای کودک خود، می‌توانید اقدامات ذیل را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که جلسات تا حد امکان مؤثر عمل می‌کنند: زود شروع کنید. مداخله زودهنگام می‌تواند اثربخشی درمان‌ها را افزایش دهد. قبل از شروع به بررسی گزینه‌های درمانی یا حتی به‌کارگیری برخی استراتژی‌های اساسی در خانه، لزوماً لازم نیست منتظر تشخیص رسمی باشید. پس از تشخیص رسمی و در دسترس بودن گزینه‌های درمانی، در شروع درمان تردید نکنید.
چندین درمان را به‌طور همزمان امتحان کنید. هر درمانی که امتحان می‌کنید، شاید برای فرزندتان مؤثر نباشد. با‌این‌حال، می‌توانید چندین درمان را به‌طور همزمان امتحان کنید و به دنبال علائم بهبود باشید. هر درمانی که تأثیرگذار نباشد، شما را یک قدم به تعیین درمان مؤثر نزدیک‌تر می‌کند. در برخی موارد، درمانگر به شما فعالیت‌هایی را پیشنهاد می‌دهد که شما و فرزندتان می‌توانید آنها را در خانه انجام دهید. برای مثال، ممکن است بتوانید فعالیت‌های مبتنی بر بازی را از روش‌های آموزش پاسخ‌محور و مداخله زودهنگام مدل دنور در خانه اعمال کنید. این امر به دلایل ذیل حائز اهمیت است:
- به شما زمان بیشتری برای تعامل و یادگیری بیشتر در مورد فرزندتان می‌دهد.
- درمان‌های خانگی همچنین می‌توانند به تقویت مهارت‌های آموخته‌شده در طول جلسات کمک کنند.
- آنها می‌توانند به شما به‌عنوان یک والدین کمک کنند.
برنامه منظم تنظیم کنید. نقاط قوت فرزندتان را بشناسید. لباس بچه گانه سوپرمن با طرح های جدید تولید شده و به زودی از آنها رونمایی خواهد شد . به زمینه‌های که کودک‌تان در آنها استعداد دارد، توجه کنید. به‌عنوان مثال، ممکن است در موسیقی مهارت داشته یا در مشاهده جزئیات دقت بسیار بالایی داشته باشد. با نقاط قوت و ترجیحات او بازی کنید. درمان‌هایی مانند تغذیه‌درمانی و گفتاردرمانی می‌توانند بدون ایجاد آسیب با یکدیگر همپوشانی داشته باشند. درمان‌های خانگی را دنبال کنید.
بهترین کشور برای درمان اوتیسم
بنابراین برای یک کودک فارسی‌زبان بهترین کشور برای درمان ایران است. توانبخشی در ایران بسیار خلاقانه‌تر و پیشرفته‌تر از کشورهای اروپایی است و خلاقیت‌های موجود در به‌کارگیری متدها و روش‌های درمانی کشور عزیزمان را در هیچ کشور دیگری مشاهده نخواهید کرد. چه بسا بسیاری از هموطنان گرامی ما در سایر کشورهای اروپایی و حتی آمریکا برای درمان کودکان خود به ایران مراجعه می‌کنند؛ زیرا همانطور که گفتیم درمان این اختلال وابسته به زبان است و در ایران خدمات توانبخشی گسترده‌تر هستند. خدمات توانبخشی در ایران سال‌های مدیدی در حال خدمت به توان‌خواهان و مراجعان عزیز بوده و به‌لحاظ قدمت نیز از سوابق درخشانی برخوردار هستند.
بیماری اوتیسم می‌تواند بر تمام جنبه‌های زندگی کودکان تأثیر بگذارد. بنابراین درمان به‌موقع آن از اهمیت بالایی برخوردار است. کلینیک جامع توانبخشی رسش با برخورداری از کادر حرفه‌ای متشکل از کاردرمانگران، گفتاردرمانگران، فیزیوتراپ‌ها، متخصصان تغذیه، روانشناسان و سایر متخصصان آماده خدمت‌رسانی به شماست. تیم درمانی این مجموعه پس از معاینه و بررسی کودک دلبند شما، برنامه درمانی هدفمندی ایجاد می‌کنند. پس اگر کودک شما به این اختلال مبتلاست، هر چه سریع‌تر به کلینک ما مراجعه کنید و از خدمات درمانی ما بهره‌مند شوید.